Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим маркази низомий номидаги

«Белги-сўзларни» тушуниш.

Текшириш методикаси: «Қаерда?», «Бер» ва бошқа белги-сўзларни тушуниши аниқланади.
Боланинг реакцияси:
9-12 ойлик бола «… қаерда?» саволига жавобан тегишли предметга қарайди ёки сўз кўрсатмаси бўйича ҳаракат қилади.

Бола ҳаётининг биринчи ярим йиллигида мулоқотнинг ривожланиш даражасини ташхис қилиш

1. 
   Методик текширув
   

Бола хаётининг биринчи ярим йиллигида катталар билан экспрессивмимик воситалар орқали мулоқотга киришади, комплекс жонланиш босқичида бўлади. Айнан жонланиш комплекси характеристикаси бизга боланинг мулоқотини ривожланиши хақида маълумот беради. Таклиф этиладиган диагностик текширув методикалари бола олдида турган “Мулоқот вазифаларини” аниқлайди.
Болани ташхис қилишдан аввал унда қўрқув ва нохушлик уйғотмаслик учун, бола билан яхшилаб танишиб олиш зарур. Ташхис болани қорни тўқ, уйқудан уйғонган ва яхши кайфиятда бўлган пайтда ўтказилади.


Текширув № 1. Катталарнинг пассивлиги шароити.
Бола кроватда, манежда ёки панелли столда бўлади. Катта одам унга яқинлашади ва болани юзига қараб туради, лекин уни кўзига қарамайди. Агар болада жонланиш комплекси содир бўлса, унинг хамма компонентларини протоколга қайд қилиш зарур. 1 минут давомида боланинг ташаббусига жавоб қайтармаслик керак, кейин унга жилмайиб, эркаловчи сўзлар билан қараш керак. Агар болада хурсандчилик пайдо бўлмаса, унга кулиб қараш керак. Кейинги текширувга бир неча минутдан кейин ўтилади. Агар бола катталарнинг юзига эътибор қаратмаса, уни қарашларини изламаса, болани юзига энгашиб қараш ва уни кўзларига қараш керак. Агар шунда хам болада хеч қандай реакция бўлмаса, 1 минутдан кейин кейинги текширувга ўтиш керак.


Текширув № 2. “Тоза мулоқот ” шароити.
Бола кроватда, манежда ёки панелли столда бўлади. Катта одам бола олдига келади, уни кўзига мехр билан кулиб қарайди ва уни исми билан эркалаб чақиради, уни эркалайди, агар бола унга жавоб қайтарса, катта одам озроқ орқага чекинади, лекин болага кулиб қарайди, боланинг жавобини кутади, кейин яна болага қарайди. Шундай қилиб, катта одам ўзининг таъсирлари билан боланинг жавобларини қабул қилиб 2 минут давомида у билан эмоционал мулоқотда бўлади. Шу билан бирга бу вақтда катталарнинг фаол ва пассивлик вақтларида боланинг жонланиш комплекси протоколга қайд этиб борилади. Агар бола катталарнинг харакатига 1 минут ичида жавоб қайтармаса, 3 чи текширувга ўтиш талаб этилади.