Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим маркази низомий номидаги

6 – 7 ойликда логопедик текширув


Ривожланиши текширилаётган параметр: боғланган товушларни беради.

Диагностик текширувни олиб борилиши. Болада товушларни боғлашни уйғотиш воситаси сифатида болага гаплашадиган одам керак эмас, лекин унга мурожат қилишса у хурсанд бўлади. Текширув вақтида бола томонидан талаффуз қилинган товушларнинг хаммаси белгиланади. Агар текширув вақтида керакли товушларни эшитишга эришилмаса, унда бола билан тактил- эмоционал контакт ўрнатиш зарур. Бундай “гаплашиш” вақтида бола билан танаффус қилиш керак, бу вақтда у артикульяцион органларини керакли холатга қўя олишни “топади”. Агар охиригача бола бўғинларни талаффуз қилмаса, унда онадан сўралади: “болангиз хурсанд ва мамнун бўлганда баланд хурсандчилик қийқириқларини чиқарадими?”. Агар тактил – эмоционал мулоқотда хам товуш чиқара олинмаса, логопед нафас гимнастикалари орқали нафас чиқаришни вокаллаштиришга харакат қилади: катта одам боланинг қўлларидан ушлайди ва уларни юқорига (нафас олиш) ва пастга кўкрак устига (нафас чиқариш) алмаштириб (ўнг қўл чап,

чап қўл ўнг томонга) тортилади. Нафас чиқаришда болага гугулаш товушларини чиқаради. Бу текшириш усули 12 ойлик, эшитиши ва кўришида нуқсони бўлган болалар товуш ва артикульяцион мимика орасидаги боғлиқликни текшириш учун ўтказилмайди.


8 ойликда логопедик текширув


Ривожланиши текширилаётган параметр: сўз – белгини тушуниши

Диагностик текширувнинг ўтказилиши. Бола бу даврда нутқни тушуниши, шароитга таъсирланиши ота – оналардан сўраш методи орқали аниқланади. Бунда болага гапирувчи гавданинг тутилиши, шароит, кўриниш, интонация, овоз тембрининг холати мухим ахамиятга эга. Танланган предмет болага таниш ва бирламчи ўринда жойлашиши зарур, гапирувчининг интонацияси ва тембри болага таниш бўлиши керак. Агар бола ўйинчоққа қарамаса, катта одам уни кўтариб ўйинчоқ олдига олиб боради, уни номлайди ва сўрайди: “..... қаерда?” ,ва шу захоти кўрсатади. Уни яна жойига бола ўйинчоқни кўриб турадиган қилиб қўяди ва яна сўрайди. 20 – 30 секундлик танаффусдан кейин яна бола ўйинчоқнинг номини тушунган тушунмаганлиги текширилади, энди ўйинчоқни шундай қўйишадики, бола уни кўрмаслиги керак.