Ўзбекистон республикаси олий ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

3.1-чизма. Назария билан амалиёт ўртасидаги муносабат. 
 

---

49 
Методология– бу илмий-тадқиқотчилик фаолиятининг илмий 
тамойиллари ва усуллари тизими ҳақидаги таълимот. 
Билиш жараёнида методология тадқиқот объектига ҳал қилувчи таъсир 
кўрсатади ва билиш натижаларини олдиндан белгилаб беради. 
Тадқиқот услубиёти (технологияси) – тадқиқот усулларининг бир 
тизимли мажмуи, тадқиқот услублари, усуллари, техникаларини қўлланиш ва 
улар ёрдамида олинган натижаларни талқин қилиш қоидалари тизими. 
Услубиёт ўрганиладиган объект характерига, тадқиқот методологияси, 
мақсадларига, ишлаб чиқилган услублар, тадқиқотчи малакасининг умумий 
даражасига боғлиқ бўлади. 
Тадқиқотлар мақсади сизнинг изланишларингиз тўғрисида қўйидаги 
малумотларни ўз ичига олади. 
Кириш, қисқача адабиётларни кўздан кечириш, 
Сизнинг изланишингизнинг тадқиқот саволлари ёки обектлари, 
Текширилган гипотезалар. 
Адаптатция қилишни таклиф қилаётган изланиш проекти, 
Тадқиқотларингиз учун муҳит, 
Сиз фойдаланмоқчи бўлган тадқиқот қуроллари, 
Нусхалаш проекти ва намуна ҳажми, 
Ҳисоботнинг таклиф қилинган бўлимлари. 
Тадқиқотдаги муаммолар ва чекловлар.
2
Илмий тадқиқот услубибу муайян билиш мақсадини ҳисобга олган 
ҳолда муайян билиш вазифаларини ҳал этишга қаратилган ақлий ва (ёки) 
амалий операциялар (русум-қоидалар) тизимидир. 
Илмий фаолиятни ташкил этишда, биринчи ўринда ечимини топиш 
керак бўлган муаммони аниқлаш мақсадга мувофиқдир. Шу боис ҳам илмий 
тадқиқотларни бир неча жараёнларга ажратиш мумкин (2.2-чизма).
2
Ranjit Kumar.Research methodology a step-by-step guide for beginners. 3rd edition. 
2011.198 раge. 

---