Ўзбекистон республикаси олий ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат шарқшунослик институти шарқ филология ва фалсафа факултети

---

1 
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ЎРТА МАХСУС 
ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ШАРҚШУНОСЛИК 
ИНСТИТУТИ ШАРҚ ФИЛОЛОГИЯ ВА ФАЛСАФА ФАКУЛТЕТИ 
ТАРЖИМА НАЗАРИЯСИ ВА АМАЛИЁТИ КАФЕДРАСИ 
АМАЛИЙ ТАРЖИМА ФАНИДАН 
КУРС ИШИ 
Мавзу: “Миллий колорит ва миллий хос сўзларнинг 
таржимада берилиши” 
Бажарди: Ғоффорова Г 
Илмий раҳбар: Ходжаева Н 
Тошкент – 2014 
 
 

---

2 
 
Мундарижа 
I. Кириш...............................................................................................3
II. Асосий кисм 
1. Миллий колорит ва унинг хусусиятлари............................................6
2. Хос сўзларнинг таржимада берилиши ..................................... …….11
3. Таржимада тарихийлик ва миллийлик.............................................. 15
III. Xулоса................................................................................................ 20
IV. Фойдаланилган адабиётлар рўйхати............................................21 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

3 
Кириш 
Ўзбекистон Республикаси президенти И.А.Каримов халқнинг 
миллий маданияти ва ўзига хослигини ифода этувчи восита бўлмиш 
ўзбек тилини ривожлантириш бу тилнинг давлат мақомини ва изчил, 
тўлик руёбга чиқариш давлат аҳамиятига молик эканини таъкидлаган 
эди. Дархақиқат, ўзбек тили соҳасида ҳам миллий имкониятларни 
тиклаш учун ҳаракат кучайди.
Ўзга тилда битилган бадиий 
ёдгорликнинг давр талаби даражасида тасаввур берадиган таржима 
матнини яратиш санъаткорнинг бу соҳадаги амалий ва назарий билимлар 
билан пухта қуролланиши заруриятини туғдирди. Чунки бадиий маҳорат 
сирларини ҳар томонлама мукаммал эгаллаб олган қаламкашгина мазкур 
ижод маҳсули бўлмиш фикрни аслий монанд тарзда ифода этиш санъатини 
ўзида пухта сингдириб олган истеъдод соҳиби сифатида тўлақонли бадиий 
таржималар яратишдек ўта масъулиятли ишнинг уддасидан чиқиши 
мумкин.
Бадиий ижод турлари орасида таржима кўпроқ илмий асос – 
талабдир. Кўп йиллик хилма-хил бахсу мунозараларни енгиб ўтиб, ўзининг 
мавжудлигини ҳақли равшида исбот таржима назарияси ҳозирги кунда ўз 
тасарруфидаги барча муаммоларни илмий тадкик қиладиган ягона 
расмийлашган филологик соха ҳисобланади. У ўз тадкикотларини 
тилшунослик, 
адабиётшунослик, 
услубшунослик. 
тарих, 
мантиқ, 
руҳшунослик каби кўпгина фанлар қонупиятларига. далил ва югуқларига 
таяниб олиб бора-ди. Ўзга фанлар ютук ва қонуниятларидан унумли 
фойдаланиши таржима назариясининг мавжудлигини шубҳа остига 
олмайди. балки унинг кўпгина соҳалар билан чамбарчас боғлиқ ҳолда ўз 
кузатишларини олиб борадиган мустақил фан эканлигини тасдиқлайди. 
Ҳолбуки, барча фанлар ўз тадқиқотларини аксарият ўзларига табиатан 
яқин соҳалар билан боғлиқликда олиб борадилар-ки, бир фан далиллари 

---

4 
ҳамма вақт бошқа фан хулосаларининг тўла ва ишончли бўлишида 
кумаклашади.
Бадиий асар таркибидаги сўзларнинг кўчма маънолари тизими 
ҳиссий-таъсирчанлик билан узвий алоқада бўлиб, нутқ соҳибининг 
хаяжонини. унинг атрофдаги нарса ва ҳодисаларга ижобий ёки салбий 
бахосини ифодалайди, персонажлар нутқи тасвири ҳамда улар орасидаги 
ўзаро муносабатларни ойдинлаштиргани ҳолда, муаллиф мақсадининг 
тўлақонли намоён бўлишига кўмаклашади.