Zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati

Asboblar va moslamalar
Ishni o‘tkazish uchun quyidagilar kerak:

1. 
   Tajriba uchun areometrlarning to‘plami.
   
2. 
   Uchta har xil konsentratsiya tuzlari bilan natriy xlorli suvli eritmalar.
   
3. 
   Bo‘linmalar 0,2⁰S dan katta bo‘lmagan, o‘lchanadigan chegarasi
   

50 ⁰S gacha bo‘lgan termometr.
Ishni o‘tkazish uslubi.

1. 
   Ishga tayyorgarlik.
   

1. 
   Uchta tuzli eritmalar (natriy xlorli) 10%, 15%, 20% konsentratsiyasi bilan oldindan tayyorlanadi. Birinchi eritmaning miqdori 1500 ml, boshqalari 500 ml dan. Birinchi eritmani 3 ta teng bo‘limlarga (500 ml dan) bo‘lish kerak va shunday qalish kerakki har bir bo‘limi har xil xaroratga ega bo‘lishi kerak. Har biri 10⁰S dan kam bo‘lmasligi kerak (birinchi qismini xona xaroratida, ikkinchisi sovutkichda, uchunchisi esa tajriba ishidan oldin o‘rtacha qiziqish kerak). Eritmalar quyidagi nomerlarga ega bo‘lishi kerak.
   

a) birinchi eritma № 1-1; № 1-2; va № 1-3 qismlarga
b) ikkinchi va uchinchi eritmalar №2 va №3 qismlarga
№ 1-1; № 1-2; va № 1-3 eritmalar birga saqlanadilar bir xil sharoitda.

1. 
   Areometrlarning va termometrning to‘plamini tayyorlang.
   
2. 
   Ishchi stolning ustki qismini past-balandlik darajasini tekshirish kerak. Aksi bo‘lsa, demak sathni o‘lchovchi(urovnomer) yordamida yoki boshqa moslamalar bilan past-balandlik darajasini to‘g‘irlash kerak. Masalan, ko‘ndalangiga tushgan chiziqli tajriba idishi yordamida.
   
3. 
   Ishchi stolning oyoqchalarini xarakatsizlantirish kerak.
   
1. 
   Ishning o‘tkalishi.
   

2.1. № 1-1; № 2; va № 3 eritmalarning o‘lchamli kolbaga quying. suyuqlik kolbaning yuqori qismidan 15-20 mm dan pastroq bo‘lishi kerak.
2.2. Eritmaning xaroratini aniqlash. Natijalarni 1-jadvalga yozing.
2.3. Keyingi terma qilib olish usuli bilan areometrlarning zichlikni eng katta qiymatini tanlash kerak.
2.4. Zichlikni o‘lchovini o‘tkazing. Areometrning o‘lchaydiagn shkalasidan zichlikning qiymati olinadi.
2.5. Areometrlarni sekin ko‘tarib, 15-20 mm gacha va sekin tushirish lozim. Qaytadan o‘lchashni o‘tkazing, natijanilarni 2-jadvalga yozing.
2.6. 2.1-2.5 punktlarni № 2 va № 3 eritmalar bilan o‘tkazish.