‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

63-rasm.
Viktor omonqorasi (Унгерния Виктора) -
Ungernia vic-
toris Vved.
0 ‘simlikning hamma qismida - bargida 0,23-1%, piyozida 
0,7-1,32%, ildizida 1,8-2,55% alkaloidlar, piyozi va bargida yana

---

qo'shim cha 0,1% gacha kumarinlar, 0,1-0,16% peklin moddalari, 
К,У% gacha organik kislotalar, smola, 6,4% gaclui qand vn boshqa 
biologik faol birikmalar bor. Alkaloidlar summasidnn galaiilninin, 
likorin, gordenin, navredin, tatsettin, ungcrin, pankrcalm vn boslu|ii 
alkaloidlar sof holida ajratib olingan [30].
Omonqora turlaridan galantamin va likorin alkaloidlari olinadi 
(ialantam in prcparati - galamtamin gidrobromid (ampulada erilma 
xolida chiqariladi) miasteniya, miopatiya kabi muskul kasallikla­
rini, poliomielit asoratlari hamda polinevrit, radikulit kasalliklarini 
davolashda, shuningdek, nervlaming travmatik uzilishida va ichak 
hamda qovuqning zaiflashishida (bo‘shashishi) qo‘llaniladi.
Likorin prcparati - likorin gidroxlorid (tabletka xolida) bronxit- 
lar va o ‘pkadagi yallig‘lanish jarayonlarida balg‘am ko‘chiruvchi 
dori sifatida hamda bronxial astmani davolash uehun ishlatiladi.
Abu Ali ibn Sino omonqora piyozini quritib, tuyib va tayyorlan­
gan talqoni bilan yaralami va chipqonni davolagan. Q o‘rda pishiril- 
gan piyozi issiq holida xalq tabobatida yaralarga va chipqonga, xup- 
pozga qo‘yib bogMangan va davolangan.
Dorivor qoqio‘t (Одуванчик лекарственный) -
Taraxacum officinale Web.
Dorivor qoqio't Astradoshlar -
Asteraceae (Compositae)
oilasiga mansub bo‘lib, bo‘yi 15-60 sm ga yetadigan ko‘p yillik o ‘t 
o ‘simlik hisoblanadi. Barglarining hammasi ildizoldi mpbargdan 
tashkil topgan qisqa bandli, nishtarsimon yoki cho‘ziq nishtarsimon, 
patsimon kesik qirrali bo‘ladi. Gul o ‘qi silindrsimon, ichi kovak, bo‘yi 
15-30 sm bo‘lib, uning uchiga tilla sariq rangli tilsimon gullardan 
tashkil topgan savatcha gulto‘plami joylashgan. Q oqio‘tning mevasi
- uchmali pista.
Q oqio‘t aprel-may oylaridan boshlab, to sovuq tushguncha 
gullaydi va mevasi yetiladi. Q oqio't keng arealli o ‘simlik hisobla­
nadi, yer sharining deyarli barcha geografik mintaqalarida tarqalgan 
boMib, Arktika va qum-sahro, cho‘l zonalardan tashqari hamma 
yerda nam joylarda, yo‘l chekkalarida, ariq bo‘ylarida, bog‘larda, 
o ‘tloqlarda, dalalarda o ‘sadi.

---

Q oqio‘tning hamma qismi birgalikda yoki ildizi alohida 
ishlatiladi. Yer ustki qismi bilan ildizi bahorda, gullashidan oldin 
yig ‘iladi, faqat ildizi kech kuzda kovlab olinadi, suv bilan yuviladi, 
mayda ildizlari qirqib tashlanadi, sul shira oqib chiqishi to ‘xtaguncha 
quyoshda so‘litiladi va so'ngra bir qavat qilib yoyib quritiladi. Yer 
ustki qismi ildizidan ajratib, soya yerda quritiladi.
Q oqio‘tning ildizi hamda yer ustki qismi tarkibida taraksatsin va 
taraksatserin achehiq glikozidlari, triterpen birikmalari, 24% gacha 
inulin, kauchuk, yog‘ va boshqa biologik faol moddalar bor. Q oqio‘t 
ildizining qaynatmasi va quyuq ekstrakti ishtaha ochish, ovqat 
hazmini yaxshilash uchun va o ‘t haydovchi vosita sifatida jigar, o ‘t 
pufagi va o ‘t yoMlari kasalligida q o ‘llaniladi.