‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Oddiy bodom (Миндаль обыкновенный) -
Amygdalus communis L.
Bodom R a’noguldoshlar -
Rosaceae
oilasiga mansub b o ‘lib, 
bo‘yi 2-5 m, b a ’zan 8 metrga yetadigan daraxt. Barglari nishtarsi- 
mon yoki ensiz ellipssimon, o 'tk ir uchli, arrasimon qirrali b o ‘lib, 
bandi yordamida poyasi bilan shoxlarida ketma-ket o ‘mashgan. Oq 
yoki pushti rangli gullari shoxlarida yakka-yakka holda joylash- 
gan. Mevasi — cho'ziq tuxumsimon, b a ’zan biroz qiyshiq quruq, 
eb b o ‘lmaydigan po‘st bilan qoplangan danakli meva. Bodom erta, 
mart-aprel oylarida barg chiqarmasdan oldin gullaydi, mevasi iyul- 
avgustda pishadi.
Achchiq danakli bodom yovvoyi holda Markaziy Osiyo, 
Ozarbayjon va Armaniston tog ‘laridagi toshli va mayda shag‘alli qi- 
yaliklarda, dengiz sathidan 800-1000 m balandliklarda o ‘sadi.
7-rasm.
Oddiy bodom (Миндаль обыкновенный) -
Amygdalus communis L.

---

Achchiq va chuchuk danakli bodom Markaziy Osiyo, Kavkaz va 
yrim da ko‘p o ‘stiriladi. Xalq tabobatida urug‘i va uning moyi ish- 
latiladi. Urug‘i tarkibida 45-62% moy, 20% oqsil, 2-3% saxaroza, 
vitamin B, fermentlar va boshqa birikmalar, achchiq danakli bodom 
urug‘ida esa bunga qo‘shimcha 2,2-4%, b a ’zan 8% gacha amigdalin 
glikozidi bor.
Bodom moyi va uning emulsiyasi ich yumshatuvchi dori si- 
fatida, farmatsevtikada b a ’zi dori moddalar (kamfora, gormon- 
lar va boshqalar)ni eritish va surtmalar tayyorlashda qo‘llaniladi. 
Shirin bodom urug‘idan tayyorlangan emulsiya va achchiq bodom 
urug‘ining kunjarasidan tayyorlangan achchiq bodom suvi m e’da va 
ichak og‘riqlarida og‘riq qoldiruvchi va tinchlantiruvchi vosita sifa- 
tida ishlatiladi.
Achchiq bodom urug‘i va uning moyini Abu Ali ibn Sino qon 
tupurish, y o ‘tal, astma, o ‘pka, buyrak va qovuq kasalliklarini davo- 
lashda va qovuqdagi toshni tushirish uchun ishlatgan.
Xalq tabobatida achchiq bodom moyi y o ‘tal, k o ‘krak og‘rig ‘i, 
astma, quloq og‘rig‘i, o ‘pka va m c’da kasalliklarini davolashda 
qo‘llaniladi. Shirin bodom m ag‘zini qand bilan birga ezib ara- 
lashtirib, quvvatsizlangan bcmorlarga istc’mol qilishga beriladi ham- 
da uyqusizlikda tinchlantiruvchi vosita sifatida y o ‘talni qoldirish, 
astma va bosh og‘rig‘ini davolash uchun ishlatiladi. Shirin bodom 
po‘chog‘i qaynatmasini qizamiq chiqqan bolalarga ichiriladi.
Shirin va achchiq bodom moyi ham da shirin bodom m ag‘zi 
oziq-ovqat sanoatida ishlatiladi.