Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал кодексининг 322-моддасида жиноят ишини қўзғатиш сабаблари ва асослари белгиланган

39. Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал кодексида ҳукмни бекор қилиш ёки ўзгартиришнинг 5 та асослари белгилаб қўйилган.
Ҳукмни бекор қилиш ёки ўзгартириш асосларини таҳлил қилган ҳолда баён қилинг.
484-модда. Ҳукмни бекор қилиш ёки ўзгартириш асослари

Апелляция, кассация ёки назорат тартибида ҳукмни бекор қилиш ёки ўзгартириш учун қуйидагилар асос бўлади:

1) суд терговининг тўлиқ эмаслиги ёки бир ёқлама олиб борилганлиги;
2) ҳукмда баён қилинган суд хулосалари ишнинг ҳақиқий ҳолатларига мувофиқ эмаслиги;
3) ушбу Кодекс нормаларининг жиддий бузилганлиги;
4) Жиноят кодекси нормаларининг нотўғри қўлланил¬ганлиги;
5) жазонинг адолатсизлиги.
Дастлабки тергов ва суд терговининг камчиликларини ишни апелляция, кассация ёки назорат тартибида кўриш пайтида бартараф этишнинг имкони бўлмаса, ҳукм бекор қилиниши лозим.

1. ЖПКнинг 485-489-моддаларида ҳукмни бекор қилиш ёки ўзгартириш асослари батафсил талқин қилинган. Улардан бирининг аниқланиши ҳукм, ажрим, қарорни бекор қилиш ёки ўзгартириш учун асос бўла олади.

2. Апелляция, кассация ёки назорат инстанциясида ҳукмнинг фуқаровий даъвога тааллуқли қисмини текшириш чоғида суд фуқаровий процессуал қонун нормаларини қўллайди. Лекин бунга: а) тааллуқли масала жиноят-процессуал қонунчилик билан тартибга солинмаган бўлса; б) кўрилаётган жиноят иши¬дан келиб чиқувчи фуқаровий-ҳуқуқий муносабатларни ҳал қилиш зарур бўлса; в) қўлланилаётган фуқаровий-процессуал қонун нормалари жиноят-процессуал қонун нормаларига зид келмаса, йўл қўйилади.
3. Процессуал қонун талабларининг бузилиши ҳукмнинг фуқаровий даъвога оид қисмини ҳам бекор бўлишига ёки ўзгар¬тирилишига сабаб бўлади. Ўзгартириш маҳкумнинг ҳолатини енгиллаштирадиган ёхуд оғирлаштирадиган мазмунда бўлиши мумкин. Ҳукмни бекор қилиш ёки ўзгартириш асосларининг таҳлили 485-489 моддаларининг шарҳида берилади.


40. Жиноят-процессуал қонунчилигига кўра ҳукм, ажрим ва қарорларнинг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлигигини текшириш тури сифатида апелляция инстанциясида иш юритиш ҳам белгиланган.