Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги тошкент вилоят давлат педагогика институти ж. Ҳасанбоев, Ҳ. Сарибоев, Г. Ниёзов

Конституционал хилини характерловчи белгиларга қуйидаги-
лар киради: боланинг гавда тузилиши соғлом тенгдошларига нис-
батан 1-2 ёш кичик кўринади. 7 яшар бола ўзини 5 яшар болага
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ўхшаб тутади ва таълим олиш учун ҳали «етилмаган» бўлади.
Бундай бола ўқув фаолиятига яхши киришиб кетмайди, унда
ўқишга қизиқиш йўқ. Иш қобилияти паст.
Соматоген хилида сурункали инфекциялар, аллергик ҳолат, туғ-
ма порог ва шу каби касалликлар айниқса тез учраб турганлиги
туфайли болада астения ҳолати кузатилади. Бола ўз кучига ишон-
майдиган, тез чарчайдиган, инжиқ, қўрқоқ бўлади, 
ҳеч 
нарсага
қизиқмайди.
Психоген хилида бола ноқулай, нотўғри шароитда тарбияла-
нади. Натижада у ҳам улгурмовчи ўқувчилар қаторига қўшилиб
қолади. Психоген хилида болаларнинг 50% да нерв системасида
органик жароҳатланиш кузатилади, шунинг учун у нисбатан тур-
ғун бўлади. Бу нарса боланинг билиш фаолияти, ҳис-туйғулари,
иродавий ҳолатларининг ривожланмаслигига олиб келади, орга-
ник инфонтализм кузатилади. Бола ё кўтаринки рухда, ўзидан ёш
болаларга ўхшаб, ё аксинча кайфияти паст бўлиб, маъюс тортиб
юрадиган, ишни мустақил ҳал қила олмаслик ташаббус кўрсата
олмаслик, қўрқиш ҳолатлари кузатилади.
Руҳан суст ривожланган болалар махсус ёрдамга муҳтож, улар
махсус муассасалард» ёки дифференциал таълимга жалб этили-
шикерак.
§3, Олигофренопедагогнка фанининг баҳси ва ундан 
фойдаланиш услублари
Олигофренопедагогика - ақли заиф болаларни тарбиялаш ва
ўқитиш ҳақндаги фан бўлиб, дефектологиянинг бир қисмини таш-
кил қилади. Педагогиканинг умумпедагогик ва дидактик прин-