Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги республика таълим маркази

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ВАЗИРЛИГИ
РЕСПУБЛИКА ТАЪЛИМ МАРКАЗИ
ДАРСДАН ТАШҚАРИ ЎТКАЗИЛАДИГАН ФАН ТЎГАРАКЛАРИНИНГ НАМУНАВИЙ РЕЖАЛАРИ

ТОШКЕНТ -2013


ДАРСДАН ТАШҚАРИ ЎТКАЗИЛАДИГАН ФАН ТЎГАРАКЛАРИНИНГ НАМУНАВИЙ РЕЖАЛАРИ
Умумтаълим мактабларида ташкил этилган фан тўгараклари ўқувчиларнинг синфда эгаллаган билимларини мустаҳкамлаш билан бирга, уларнинг ижодий қобилиятларини ҳар томонлама камол топтиришга хизмат қилади.
Синфдан ташқари машғулотларнинг асосий мақсади дастур ва дарсликлардан ташқари ўқувчиларни қўшимча билим, кўникма ва малакаларининг ошишига ҳамда уларнинг фан соҳасидаги билимларини чуқурлаштиришга ва касб танлашларига ёрдам беришга қаратилган.
Тўгарак раҳбари мактаб директорининг буйруғи билан тайинланади.
Тўгарак раҳбари фан тўгарагани режалаштиришда болаларнинг ёш хусусиятларини, жойлардаги ижодий бирлашмалар, илмий марказлар билан ўзаро ҳамкорлик алоқаси каби ишларни инобатга олади.
Тўгарак раҳбари режага ўзгартиришлар киритиши мумкин. Фан тўгарак режаси мактаб маъмурияти томонидан тасдиқланган ҳолда амалиётга жорий этилади.
Жойларга амалий ёрдам сифатида Республика Таълим маркази ходимлари томонидан тайёрланган фан тўгаракларининг намунавий режасини илова қилмоқдамиз.
Умумтаълим мактаб ўқувчилари учун география фанидан дарсдан ташқари ўтказиладиган «Ёш ўлкашунослар» фан тўгаракларини ташкил этиш
бўйича дастур (5-9 синф)

Умумтаълим мактабларида География фани йўналиши бўйича «Ёш ўлкашунослар» тўгаракларини ташкил этишдан мақсад ўқувчи–ёшлар дунёқарашининг кенгайиб боришига, ўз ўлкасига бўлган қизиқишларини, унинг табиатини, тарихини асраб авайлашда муҳим ўрин эгаллайди.

Шу билан бирга, ўлкашунослик фаолияти ўзига хос ташкиллашган, ягона педагогик мафкурага асосланган ва ўқувчи-ёшларни комилликка олиб борувчи ижтимоий-табиий восита бўлиб, аждодларнинг тарихий тажрибаларини, ўзлигимизни сақлаб қолишда ўзига хос аҳамиятга эга.
«Ёш ўлкашунослар» тўгараги фаолиятининг турларини қуйидагича ажратиш мумкин.

• 
  Ўлкашунослик музейини ташкил этиш.
  
• 
  Конференция ва семинарлар ўтказиш.
  
• 
  Ўлкашунослик кечаларини ташкил этиш.
  
• 
  Кичик илмий тадқиқотлар олиб бориш.
  
• 
  Викториналар уюштириш.
  
• 
  Саёҳатлар уюштириш.
  

«Ёш ўлкашунослар» тўгараги фаолиятининг ўзига хос жиҳатларидан бири бу ўлкашунослик музейларини ташкил этиш билан белгиланади. Мактабларда ташкил этилган ўлкашунослик музейларини ўша ҳудуднинг илмий ва маданий-маърифий маскан деса ҳам бўлади. Мактабларда ташкил этилган ўлкашунослик музейлари ўлканинг бетакрор гўшалари, ўзи яшайдиган жойнинг топонимлари (номланиши), маданий ёдгорликлари, ўлканинг тарихи, ўтмиши ва бугунини ўрганади, қадрлайди ва асраб-авайлайди. Шу билан бирга ўқувчи-ёшлар онгида ўз ўлкасига муҳаббат ватанпарварлик, миллатпарварлик туйғулари шаклланади.
«Ёш ўлкашунослар» тўгараги фаолиятида кичик илмий тадқиқотлар олиб бориш ҳам катта самара беради. Бунда ўқувчилар тўгарак раҳбари ва ўз хохишларидан келиб чиқиб, кичик илмий мавзуларни танлаб ижодий илмий изланишларни йўлга қўядилар.
Шунингдек, юқоридаги йўналишлар билан бир қаторда, «Ёш ўлкашунослар» тўгараги фаолиятида ўқувчиларнинг географик билимини ошириш ва уларда тўгаракка бўлган қизиқишини орттириш мақсадида конференция, семинар, викториналар ва қизиқарли кечалар ташкил этиш катта самара беради.