Ўзбекистон республикаси фанлар академияси

АНАЛИТИК ФИЛОСОФИЯ – лингвистик йўналиш бўлиб, фалсафий муаммоларни тил доирасида ҳал қилишга асосланади.
Маълум маънода, А.ф. фақатгина "мактаб" бўлиб қолмасдан, ХХ асрга келиб, алоҳида интелектуал "ҳаракат"га айланди. А.ф. неопозитивизм билан аралашиб кетди. "Позитивизм – неопозитивизм" тушунчаси орқали, А.ф.ни фақат маълум даврдаги ривожланган йўналиши (мас., Вена тўгараги) ифодалари антипозитивизм позициясида эдилар. А.ф.нинг назарий–концептуал томонларига қуйидагилар киради: Сократ индуктив схемалари; Платон диалектикаси; Аристотель аналитикаси; софист ва стоикларнинг семантик изланишлари; Оккам ва Иоанн Дунс Скотнинг мантиқий семантик қарашлари; Ф.Бэконнинг "бозор идоллари" тўғрисидаги ғоялари; Локкнинг тушунчалар пайдо бўлиши тўғрисидаги ғоялари; Декартнинг фалсафий тафаккур тўғрисидаги фикрлари; Кантнинг концептуал тажриба ва илмий билиш объектини лойиҳалаштириш тўғрисидаги фаразлари.
А.ф. оқими, асосан, АҚШ, Буюк Британия, Скандинавия мамлакатлари, Австралияда кенг тарқалган бўлиб, унинг асосчиси Б.Рассел ҳисобланади. У "мантиқий атомлар" концепциясининг муаллифи ҳамдир. Бу концепция оддий аксиоматик фикрларни ифодалайди. Б.Рассел шу концепцияга асосланиб, ўз аналитик методларини ишлаб чиққан. Бу методларнинг мақсади "мантиқий атомлар" концепциясига асосланиб, зиддиятсизлик хусусиятига эга бўлган фалсафий. ва мантиқий назарияни яратиш, мантиқ тили билан тажриба ва мазмунли фан тили ўртасидаги ҳамоҳангликни кўрсатиб беришдан иборатдир.
А.ф. ичида яна қуйидаги йўналишларни ажратиш мумкин. Булар фалсафий–мантиқий анализ қилувчи йўналиш, математик мантиқнинг замонавий аппаратидан восита сифатида фойдаланади; лингвистик фалсафа оқими эса, формализация методини оддий тилда сўзларни ифода қилишда қўллаш мумкинлигини инкор қилади
А.ф.нинг ривожланишда Витгенштейннинг "Мантиқий – фалсафий рисола" номли асари муҳим аҳамият касб этди. А.ф.нинг кенг тарқалиши натижасида "неопозитивизм" атамаси сиқиб чиқарила бошланди. Бунга, асосан, неопозитивизм дастуридаги баъзи бир камчиликлар сабаб бўлди, дейиш мумкин.