Ўзбекистон республикаси фанлар академияси

АБУ АБДУЛЛОҲ МУҲАММАД ИБН МУСО АЛ–ХОРАЗМИЙ (783–850) Хоразмда туғилган. Бағдоддаги «Байт–ул Ҳикма» марказини бошқарган.
А.А. илму фан соҳасида бир қанча шоҳ асарлар яратган ва инсоният амалиётига қуйидаги оламшумул илмий–амалий янгиликларни киритган:
А.А. «Ал–Жабр вал–муқобил ҳисоби ҳақида қисқача китоб» асарида, тарихда биринчи марта, алгебра фанининг миқдорлар устида, уларнинг сон қийматидан қатъи назар, бажариладиган амалларининг умумий қонуниятларини ўрганадиган бўлимига асос солди. А.А.нинг «Ал–Жабр» асари Европада ўрта асрлардаги фаннинг умумий тили бўлмиш – араб тилидан ўгирилди ва араб тилидан ўзлаштириш қоидаларига биноан, «Алгабр....» шаклида намоён қилинди, кейинчалик эса «алгебра», деб ўқила бошлади. Бу асар биринчи марта лотин тилига 1145 й.да таржима қилинган. XIX–XX асрлар давомида инглиз, француз, немис, рус (1964) ва ўзбек (1983) йилларда тилларда нашр этилди.
А.А. алгоритмнинг, яъни бир турдаги масалаларнинг бирор синфига мансуб ҳар қандай конкрет мас.и соф механик равишда ечишга имкон берувчи қоидалар системаи кашфиётчисидир. «Алгоритм» сўзи «ал–Хоразмий» сўзининг ўрта аср Еврупа фанида муамалага киритилган шаклидир (араб. ёзилган «ал–Хоразмий»ни «алгоритм» деб лот.га ўгирганлар). А.А.нинг фан ва амалиётдаги ўчмас хизмати шундан иборатки, аллома космонавтика, атом электр станциялари, электроника, иқтисод, халқ хўжалигининг, ҳаётнинг ҳар бир соҳасида бошқариш системаларини тузишда, электрон–ҳисоблаш машиналари ҳамда компьютерлар оилаларини яратишда асос ва замин бўлиб хизмат қиладиган қоидалар мажмуини ишлаб чиққан. Техника, фан, технология ва умуман ҳаёт мураккаблашган сайин алгоритмнинг аҳамияти ошиб бормоқда.
А.А.нинг «Ҳинд ҳисоби бўйича китоб», «Астрономик зиж», «Ер сурати ҳақида китоб» асарлари XI–XII асрлардаёқ лотин тилига, XIX–XX асрларда ҳозирги замоннинг энг кенг тарқалган тилларига таржима қилинган. Бу асарлар деярли ўн икки аср давомида барча мусулмон мамлакатларида ва қарийб минг йил давомида Европа мамлакатларида фанга, амалиётга, инсон манфаатларига хизмат қилмоқда.
1983 йили ЮНЕСКОнинг қарори билан Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Мусо ал–Хоразмийнинг 1200 йиллик юбилейи ўтказилди. Машҳур аждодимиз Ўзбекистон фахридир.