Ўзбекистон республикаси фанлар академияси “Қатағон қурбонлари хотираси” музейи “ШАҲидлар хотираси” жамоат фонди

™  К А Р И М О В Н. Ўзбек киносининг қалдирғочи // Нафосат, № 1, 1992 
й. - Б. 24-26.
т  История узбекской советской музьгки. I том. Т:, Ғ.Ғулом, 1972., Б - 61. 
т  Р А Ҳ М О Н О В М. Фитрат драматургияси ва унинг саҳна тарихи // 
Санъат, № 3,1991 й. - Б. 17-21.
144
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

олгач биринчи ўзбек операсини яратиш устида иш бош- 
лади, бироқ, у на ўзбек тилини, на ўзбек халқ мусиқасини 
билар эди. М.Ашрафий асосан Тошкентда мусиқани ёзиб, 
вақти-вақти билан Москвага бориб маслаҳатлашиб турган.
Хулоса сифатида айтиш мумкинки, ўзбек миллий 
мусиқа меросини ўрганиш ва уни авлодларга беза- 
вол етказишда жадид зиёлилари катта ишларни амалга 
оширганлар. Абдурауф Фитрат, Ғулом Зафарий, Раҳмон 
Бекжонов, Садриддин Айний, Илҳом Инъомжонов каби 
жадид тараққийпарварларнинг фидокорона хизматлари 
эвазига ўзбек мусиқий мероси илк бор илмий тадқиқ 
ва тарғиб этиш ишлари йўлга қўйилди. Ўтган асрнинг 
бошларида ўзбек мусиқа маданияти дарғалари Мулла 
Тўйчи Тошмуҳаммедов, Содирхон ҳофиз Бобошарифов, 
Ҳожи Абдулазиз Абдурасуловларнинг ижроларидаги 
қўшиқлар европалик Шарқ мусиқаси шинавандаларигача 
етиб борди. Тарихан қисқа даврда ўзбек саҳна санъати 
ҳам халқимизнинг қадимий мусиқий меросига йўғрилган 
ҳолда катта 
ютуқларни қўлга киритилди. Жумладан, 
ўлкада ўзбек мусиқали театри, миллий опера ва миллий 
кино санъатларининг пайдо бўлишини ҳам Туркистонлик 
жадид тараққийпарварларининг истаклари ҳамда инти- 
лишларининг меваси сифатида дунёга келган эди, дейиш 
мумкин.
* * *
Раҳматулла БАРАКАЕВ, 
ЎзР ФА Алишер Навоий номидаги Тил ва адабиёт институти,
филология фанлари номзоди
Ж АДИД МАЪРИФАТПАРВАРЛИК ҲАРАКАТИ