Ўзбекистон республикаси фанлар академилси хоразм маъмун академияси

БиляюяГ.М .
Иэ всториЪ культури н просвешения в Хореэмской Народной ссветскей республнке 
(1920 1924 гг.) Т : Фан, 1966. С. 13-15.
‘ Ўэбекистон МДА. 2-И-фонд, 1-рўйхат, 314-иш, 54 варак
202
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

қурилишига киришилган эди. Бу гимназияда ўкиш 5-7 йилга 
мулжалланган бўлиб, унга 8 ёшдан ] 5 ёшгача бўлган хон 
авлодлари, амалдорлар ва катта савдогарларнинг болалари 
қабул қилиниб, унда рус тилини ўқитиш биринчи ўринга 
қўйилиши, математика, жўғрофия, табиатшунослик, жисмоний 
тарбия фанлари ва Қуръондан таълим бериш режалаштирилган. 
Хонлиқда камбағал ва ўрта ҳол фукаро болаларига билим 
беришга мўлжалланган ўқитувчилар семинариясини очишга хам 
ҳаракат қилинмокда эди1.
Бундан ташкари, хонликда икки синфдан иборат билим юрти 
очиш режалаштирилган бўлиб, унда хивалик фукароларнинг 
болапарига диний эътикоддан ва умумий таълим-тарбия 
бўйича бошланғич маълумот бериш максадида мусулмон 
таълимотидан, мусулмон хат-саводи ва ёзувидан (хаттотликдан), 
арифметикадан, рус тилининг сўзлашув, ўқиш ва ёзувидан, 
Хива ва Россиянинг қисқа тарихидан, Хива ва Россиянинг 
қисқа жуғрофиясидан (ер курраси бўйича хам қисқача маълумот 
бериш), табиатдан, қишлок хўжалиги асосий тармокларидан, 
чизмачилик ва расмдан бошланғич таълим бериш кўзда тутилган. 
Билим юрти ўқувчиларига яна хонлиқда эъзозл анган хунарлардан 
ва жисмоний тарбиядан хам таълим бериш мўлжалланган эди. 
Билим юрти 5 йиллик бўлиб, ўқувчилар биринчи синфда 3 йил 
ва иккинчи синфда 2 йил ўкишлари зарур эди2.
Исломхўжа Хива шаҳрининг қурилиши, ободончилик 
ишларига хам эътибор берган эди. Касалхона, почта биноларига 
борадиган йўл қурилишлари, бошқа абодончилик ишлари 
бошлаб юборилган эди.
Исломхўжанинг махсус буюртмаси билан Россия муҳан- 
дислари томонидан Хива шаҳрининг янги замонавий плани 
тайёрланиб, унга кўра янги шаҳар чегараси шимол томонда Говук 
кўлига, жанубда Полвон ёпи (ариғи)гача ерларни, кун чиқишда 
Гандимиён қишлоғининг бир қисмини, кун ботишда Тақир 
қишлоғигача бўлган ерларни ўз ичига олиши кўзда тутилган эди.
1 
Ражабоа К
Ёш хиваликлар. Ўзбекистон миллий энциклопедиясн. Т. Г Т., 2002, 498-500 бстлар.
1 Ўзбекистон МДА. 2-И-фонд, 1-рўйхят, 291-иш, 306-варақ.
203
www.ziyouz.com kutubxonasi

---