Ўзбекистон республикаси давлат божхона қЎмитаси

нафсига тегмаслиги, қўполлик қилмаслиги, шошмаслиги, тергов 
харакатининг охирига қадар совуққон бўлиши ва ўзини бир меъѐрда 
тутиши лозим. Акс ҳолда суриштирувчи, терговчи жиноий иш учун жуда 
муҳим аҳамиятга эга бўлган далилларни тўплашдан махрум бўлиб 
қолиши мумкин. 
Кўрсатуви текширилаѐтган шахсга ишга дахлдор бўлган барча 
масалаларни изоҳлаш учун, тўлиқ имконият, эркинлик берилмоғи керак. 
Унинг воқеа билан боғлиқ бўлган ҳикоясини тўсатдан кесиб қўйиш 
туфайли, кўрсатуви текширилаѐтган шахс ҳаяжонланиб гапирмай 
хотирадан чиқариб қўйиши ва натижада кўзланган мақсадга эришмай 
қолиш мумкин. 
Лекин ҳар қандай ҳолатда ҳам суриштирувчи, терговчининг 
бошқарувчилик роли ва таъсири сезилиб туриши лозим. Унинг 
топшириқлари асосланган, мантиқан равон ва тўғри таърифланган бўлиши 
керак. Чунки қўпол ва асоссиз топшириқлар салбий оқибатларга олиб 
келиши мумкин. 
Воқеа жойида кўрсатувни текшириш харакати қандай вазиятда 
ўтказилмасин, жиноий иш қанчалик мураккаб ва хавфли бўлмасин, барча 
ҳолларда ҳам кўрсатуви текширилаѐтган шахснинг психологик ҳолатини, 
унинг ўзини тутиши ва харакатларини кузатиб бориш лозимдир. Бу услуб, 
сўроқ қилинган шахс ҳақиқатда тергалаѐтган жиноий ҳодисанинг 
иштирокчиси, гувоҳи бўлмай, балки бу тўғрида бошқалардан эшитиб мазкур 

---

жойдаги ҳолатнинг барча деталларини билмаслигини ва тўғри тушунчага эга 
эмаслигини билиб олишга ѐрдам беради 
Агар кўрсатуви текширилаѐтган шахс воқеа жойидаги вазият 
таъсири остида ўзининг илгариги кўрсатувини рад этиб, уни нотўғри деб 
эълон қилса, у ҳолда кўрсатувни текширишни дарҳол тўхтатиш ва 
такроран сўроқ ўтказишга тўғри келади. Бундай ҳолда воқеа жойида 
кўрсатувни текшириш харакатининг байѐнномасида ―сўроқ қилинган шахс