Ўзбекистон республикаси давлат божхона қЎмитаси

ҳеч қандай четки таъсирларсиз йўл кўрсатиб бориши зарур. 
Воқеа жойига етиб келгандан сўнг сўроқ қилинган шахс жиноят билан 
боғлиқ бўлган жойнинг умумий чегарасини, яъни ўзининг кўрсатувини 
текширилиши лозим бўлган ҳолатларни жойнинг, алоҳида бўлинмаларини 
сўроқ вақтида қай ҳолатда тушунча берган бўлса, шундай олдинма-
кетинликда ва ҳодиса жойидаги ўзгаришларни буюм ва изларнинг 
жойларини кўрсатиб тушунча беради. Ҳодиса жойида терговчи кўрсатуви 
текширилаѐтган шахсга жиноятни содир қилишдаги алоҳида харакатларни 
такрор қилиб кўрсатишни таклиф қилиши, воқеа жойидаги айрим ҳолатни 
жиноятга боғлиқлигини сўроқ пайтида берган кўрсатмаларининг воқеа 
жойидаги мавжуд вазиятга тўғри келмаслиги сабаби ва бошқа ҳолатлар 

---

ҳақида саволлар бериши мумкин. 
Сўроқ қилинган шахснинг воқеа жойида кўрсатувини текшириш 
юзасидан берган ҳамма тушунтиришлари мазкур тергов харакати 
баѐнномасида қайд қилинади. 
Ҳодиса жойида кўрсатувни текширишда жойнинг дастлабки ҳолатини 
ва шароитини ўзгартириб, сўроқ қилинувчидан жиноий иш бўйича асл ҳолат 
қандай бўлганлигини аниқлаш ва тушунча олиши тергов харакатини тўғри 
объектив натижасини кафолатлайди. 
Мазкур тергов харакатининг кенг имкониятлари ва афзалликлари 
ҳамда уларнинг жиноий иш бўйича терговчида шубҳа туғдирган ҳолатларни 
текшириш ва аниқлашда, объектив баҳолашда унинг тутган ўрнини 
таъкидлаб, кўрсатувни воқеа жойида текшириш давомида суриштирувчи, 
терговчи кўрсатувни, шунингдек, сўроқ қилинган шахс бажариб кўрсатган 
алоҳида харакатларни воқеа жойидаги ҳолат билан солиштириш имконига 
эга бўлади. Бундай солиштириб текшириш асосида у олинган барча 
маълумотлар комплексига тегишлича баҳо беради.
Воқеа жойида кўрсатувни текширишнинг самарали ўтказилишини 
таъминловчи муҳим омиллардан бири-мазкур тергов харакатини амалга 
ошириш учун психологик жиҳатдан қулай шароит яратилишидир. Бу 
борада терговчи конкрет шароит ва ҳолатни ҳисобга олиб, ўзига маъқул 
бўлган харакат кўрсатувни текширишнинг бошқа иштирокчиларига ҳам 
маъқул тушишини кўзда тутмоғи лозим. Бунинг учун эса суриштирувчи, 
терговчи ўз ишига ижодкорлик нуқтаи назаридан ѐндошиши, барча 
иштирокчиларга хуш муомала билан мурожат қилиши, уларнинг иззат