Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги

YODDA TUTING!! Da’voning predmeti. Da’vo tuzilmasi murakkab huquqiy tuzilma hisoblanadi. Shuning uchun ham qonunchilik unda bir qator elementlarni ajratish imkoniyatini beradi.




Da’vo elementlari deganda, da’vo tuzilmasini aks ettiruvchi ichki qismlari tushuniladi.

Da’voning birinchi elementi – bu da’vo predmeti hisoblanib, da’vogarning javobgarga nisbatan bildirilgan talabi tushuniladi.

Masalan, mualliflik huquqini tan olish, ishga tiklash, yetkazilgan zararni qoplash haqidagi da’volar.
FPKning 189-moddasi birinchi qismi 4-bandida belgilanganidek, da’vogar da’vo arizasida javobgarga nisbatan bildirilayotgan o‘z talabini ko‘rsatishi lozim. Da’vo predmetini aniqlash huquqi faqat da’vogarga tegishlidir.
Da’vogarning moddiy huquqiy talabi o‘z-o‘zidan kelib chiqmaydi. Darhaqiqat, da’vo qanday turda bo‘lmasin, unda da’vogar tomonidan ko‘rsatilgan moddiy huquqiy talablar yuridik faktlarga asoslangan holda vujudga keladi.
Da’voning tarkibiy qismi uning predmetini tashkil qiladigan da’vogarning javobgarga bo‘ladigan moddiy-huquqiy talab bilan bunday talabni keltirib chiqaradigan yuridik faktlar (da’voning asosi) birgalikda ish bo‘yicha muhim ahamiyatga ega bo‘lgan holatlarni sud majlisida ko‘rib chiqish ko‘lamini va yo‘nalishini ma’lum ma’noda aniqlab beradi.

Da’voning asosi deganda, da’vogarning talab qilish huquqini keltirib chiqaradigan yuridik faktlar, da’vogar o‘zining talablariga asos qilib ko‘rsatayotgan holatlar va bu holatlarni tasdiqlaydigan dalillar tushuniladi.

Da’vo asosini bunday tushunishga FPKning 189-moddasi birinchi qismi 6-bandi xizmat qiladi. Da’vogar da’vo arizasida nafaqat o‘zining talablariga asos qilib ko‘rsatayotgan holatlarni, balki yuridik faktlarni, ya’ni fuqarolar yoki tashkilotlarning shaxsiy yoki mulkiy huquqlari vujudga kelishi, o‘zgarishi yoki bekor bo‘lishini belgilaydigan holatlarni ham keltirishi lozim.