Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Айблов версияси: айбланувчи, жабрланувчининг эркига қарши 
унинг номусига теккан; айбланувчи ҳодиса жойида бўлган деган версия 
илгари сурилади. 
Ҳимоя версияси: айбланувчи ҳодиса содир бўлган жойда бўлмаган, 
жинсий алоқага киришмаган ёки аризачининг хоҳиши билан жинсий 
алоқага киришган, жабрланувчи айбдор шахсни таърифлашда янглишган 
ёки атайлаб қасддан ушбу шахсни кўрсатмоқда, аризачига ҳеч ким тажо-
вуз қилмаган деган фикр илгари сурилади. 
Номусга тегиш жиноятларини тергов қилишда қуйидаги ҳолатлар 

---

исботланиши лозим: 
- зўрлаш аломатлари мавжуд ёки мавжуд эмаслиги; 
- агар зўрлаш аломати мавжуд бўлса, қачон, қаерда ва қандай ҳола-
тда содир этилган; 
- зўрлаш жисмонан ёки руҳий кўринишга эга эканлиги; 
- жабрланувчи оғир аҳволга тушганми, у нимада ифодаланади; 
- жабрланувчининг аҳволи қандай, унинг ёши, соғлиғи, эркак (аёл) 
кишиларга бўлган умумий муносабати қандай; 
- айбланувчининг тавсифи, ёши, жабрланувчига бўлган муносабати, 
руҳий ҳолати, судланганлик ҳолати; 
- номусга тегиш гуруҳ томонидан содир этилганда ҳар бирининг ро-
ли; 
- номусга тегиш қандай оқибатларни келтириб чиқарган; 
- тан жароҳатларининг сабаби; 
- ҳомиладорлик ҳолати; 
- таносил касаллиги билан зарарланмаганми; 
- моддий ва маънавий зарар; 
- жиноятнинг сабаби ва шароити. 
2-§. Дастлабки тергов ҳаракатлари 
 
Бундай жиноят ишларига икки ҳолат хосдир: айбланувчи, жабрла-
нувчи билан таниш ёки нотаниш. Бу ҳолатларни бир-биридан фарқи шун-
даки, айрим ҳолатларда нотаниш киши жабрланувчига бирдан тажовуз 
қилмайди, балки танишиш учун ҳаракат қилади. Таниш шахслар кутил-
маганда қарши томондан тажовуз қиладилар, жабрланувчи бундай ҳолат-
ни кутмайди, чунки эркак кишини танийди ёки уни тажовуз пайтида 
кўрмай қолиши ҳам мумкин. 

---

Юқоридаги икки ҳолатни текширишда қуйидаги масалалар ҳал 
қилинади; жинсий алоқада бўлганлик факти мавжудми, жисмоний ёки 
руҳий зўрлик излари мавжудми ва қандай даражада. 
Жинсий алоқада бўлганлик изларини, зўрлик аломатларини ва жино-
ятини аниқлашда жабрланувчи сўроқ қилинади, тезкор-қидирув ҳаракат-
лари ўтказилади, ҳодиса содир бўлган жой текширилади, жабрланувчи, 
гумон қилинувчига нисбатан суд тиббиёт экспертизаси тайинланади, тин-
тув ва бошқа тергов ҳаракатлари ўтказилади.