Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

55-модда. Деҳқон хўжалиги юритиш учун фуқароларга ер
участкалари бериш (реализация қилиш)
Деҳқон хўжалиги оилавий майда товар хўжалиги бўлиб, оила 
аъзоларининг шахсий меҳнати асосида, мерос қилиб қолдириладиган умрбод 
эгалик қилиш учун оила бошлиғига берилган томорқа ер участкасида қишлоқ 
хўжалиги маҳсулоти етиштиради ва реализация қилади. 
Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) ҳар бир аъзосининг, 
бошқа қишлоқ хўжалиги ва ўрмон хўжалиги корхоналари, муассасалари ҳамда 
ташкилотлари ҳар бир ходимининг оиласига, шунингдек қишлоқ жойларда 
яшовчи ўқитувчилар, шифокорлар ва бошқа мутахассисларнинг оилаларига 
деҳқон хўжалиги юритиш учун мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик 
қилишга томорқа ер участкаси иморат ва ҳовли эгаллаган майдонни ҳам 

---

244 
қўшганда суғориладиган ерларда 0,35 гектаргача ва суғорилмайдиган 
(лалмикор) ерларда 0,5 гектаргача ўлчамда, чўл ва саҳро минтақасида эса-
суғорилмайдиган (лалмикор) ерларда 1 гектаргача ўлчамда берилади. 
Қишлоқ хўжалиги кооперативлари (ширкат хўжаликлари) аъзоларининг, 
бошқа қишлоқ хўжалиги ва ўрмон хўжалиги корхоналари, муассасалари ҳамда 
ташкилотлари ходимларининг, шунингдек узлуксиз беш йилдан ортиқ қишлоқ 
хўжалиги 
ва 
ўрмон 
хўжалиги 
корхоналари, 
муассасалари 
ҳамда 
ташкилотларида ишлаган ва ҳамон ишлаб келаѐтган ўқитувчилар, 
шифокорлар ва бошқа мутахассисларнинг оилаларига, улар яшаѐтган аҳоли 
пунктлари шаҳар таркибига ўтказилган тақдирда, уларнинг иш жойларидан, 
деҳқон хўжалиги юритиш учун мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик 
қилишга, иморат ва ҳовли эгаллаган майдонни ҳам қўшганда ана шу 
кооперативлар (ширкатлар), корхоналар, муассасалар, ташкилотларда 
белгиланган ўлчамда ер участкаси берилиши мумкин. 
Деҳқон хўжалиги юритиш учун бериладиган ер участкаларининг 
ўлчамлари ер ресурсларининг мавжудлигига қараб белгиланади. Деҳқон 
хўжалиги юритиш учун ер участкалари бериш тўғрисидаги қарор қонун 
ҳужжатларида белгиланган тартибда туман ҳокими томонидан қабул 
қилинади.
Фуқароларга деҳқон хўжалиги юритиш учун 0,06 гектар доирасида 
томорқа ер участкаларига мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш 
ҳуқуқи кимошди савдоси асосида реализация қилиниши мумкин. 
Деҳқон хўжалиги юритиш учун томорқа ер участкаларига эга бўлмаган 
ѐки ушбу қишлоқ хўжалиги ва ўрмон хўжалиги корхонаси, муассасаси ҳамда 
ташкилотида белгиланганидан кам ўлчамдаги томорқа ер участкасига эга 
бўлган фуқароларга ана шу корхоналар, муассасалар ва ташкилотларнинг 
эгалигидаги ѐки фойдаланишидаги ерлардан белгиланган нормалар доирасида 
якка тартибдаги полизчилик учун фойдаланишга қўшимча ер участкалари 
берилади. 
Қишлоқ жойларда яшовчи ва ўз мулкида чорва моллари бўлган 
фуқароларга пичан ўриш ва чорва молларини ўтлатиш учун вақтинча 
фойдаланишга ер участкалари берилиши мумкин. 
Деҳқон хўжалиги юритувчи оилалар ўзлари етиштирган маҳсулотни 
тасарруф этишда мутлақ ҳуқуққа, шу жумладан уни истеъмолчиларга ўз 
хоҳишига кўра реализация қилиш ҳуқуқига эга. 
Транспорт, алоқа, сув хўжалиги, балиқ хўжалиги, ўрмон хўжалиги, 
шунингдек халқ хўжалиги бошқа тармоқларининг корхоналари, муассасалари 
ҳамда ташкилотлари ўз эгалигидаги ѐки фойдаланишидаги ерлардан айрим 
тоифадаги ўз ходимларига хизмат чек ерлари беради. 
Деҳқон хўжалиги юритиш учун фуқароларга ер бериш (реализация қилиш) 
тартиби, шунингдек хизмат чек ерларини бериш тартиби ушбу Кодекс ва 
бошқа қонун ҳужжатлари билан белгиланади. 
 

---

245 
Деҳқон хўжалиги юритиш учун фуқароларга ер участкаларини бериш 
(реализация қилиш) тартиби Ўзбекистон Республикасининг 1998 йил 30 
апрелдаги ―Деҳқон хўжалиги тўғрисида‖ги қонунида батафсил ѐритилган.
Деҳқон хўжалиги оилавий майда товар хўжалиги бўлиб, оила 
аъзоларининг шахсий меҳнати асосида, мерос қилиб қолдириладиган умрбод 
эгалик қилиш учун оила бошлиғига берилган томорқа ер участкасида қишлоқ 
хўжалиги маҳсулоти етиштиради ва реализация қилади.