Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

топшириш тартиби


Гувоҳларга, экспертларга, мутахассисларга, таржимон­ларга тўланиши лозим бўлган пулни ёки жойга бориб кўздан кечиришга кетадиган харажатлар учун зарур бўлган пулни тегишли илтимос билан мурожаат қилган тараф олдиндан тўлаб қўяди. Агар бу илтимосни иккала тараф қилган бўлса ёки гувоҳларни, экспертларни, мутахассисларни, таржимон­ларни чақириш, жойга бориб кўздан кечириш суднинг ташаб­буси билан амалга оширилса, бунинг учун керакли суммани тарафлар баб-баравар тўлайдилар.
Ушбу моддада кўрсатиб ўтилган суммаларни суд харажат­ларини тўлашдан озод қилинган тараф тўламайди.


1. Фуқаролик ишларини судда кўришда экспертлар ва мутахас­сислар суднинг топшириғига мувофиқ бажарган ишлари учун белгиланган ҳақи, агар бу ишлар уларнинг хизмат доирасига кир­маган тақдирдагина оладилар. Ходимларнинг судга бориши муно­сабати билан ишда бўлмаган вақтидаги ўртача иш ҳақини қонунда белгиланган тартибда сақланиши ва тўланиши, суд чиқимлари таркибига киритилмайди ва тарафлардан ундирилмайди. Гувоҳ­ларга, экспертларга, мутахассисларга, таржимонларга тўланиши лозим бўлган пул тарафлар томонидан олдиндан тўланган маблағ ҳисобидан берилади.
Гувоҳ, эксперт, мутахассисларнинг фикр-хулосалари ишни холисона ҳал этишга ёрдам беришини кўзлаган манфаатдор шахс судга уларни чақиришни илтимос қилган тақдирда уларнинг хиз­матидан фойдаланилади ва уларга хизматлари учун ҳақ тўланади. Суд бундай талабларни кўриб ҳал этишда қонунда белгиланган қатор процессуал ҳаракатларни бажаради.
Агар ишни кўриш зарур бўлса-ю, манфаатдор тараф гувоҳ, эксперт, мутахассис, таржимонларни чақиришга суд чиқимларини олдиндан тўлаб қўйишга имконияти бўлмаса, бу ҳолат ишни кўрмаслик учун асос бўлмайди. Бундай ҳолларда суд иш кўришни давом эттириши ва тўланадиган чиқимларни суднинг ҳал қилув қарорида кўрсатиши лозим.
Иш кўриш жараёнида ҳар икки тараф эксперт, мутахассис, таржимонларнинг хизматидан фойдаланиш ёки ашёни жойга бориб кўздан кечириш тўғрисида илтимос қилган ҳолларда ёки суд ўз ташаббуси билан уларни судга чақиришни лозим топганда (ФПКнинг 57-моддаси) суд чиқимларини ҳар икки тарафлар баб-баравар тўлаши лозим.
Суд тарафларни суд харажатларини фақат қонунда кўрсатилган ҳамда мулкий аҳволини эътиборга олган ҳолларда тўлашдан озод қилиши мумкин.
2. Агар экспертиза давлат муассасасида ўтказилган бўлса, суд харажатлари талаблари рад этилган тарафдан шу муассаса ҳисобига ўтказилиши тегишли ҳуқуқий ҳужжатларда ифодаланган.