Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик университети

Тадқиқотнинг асосий масалалари ва фаразлари. Тадқиқотнинг асосий масала ва фаразларини меҳнат соҳасидаги ўзига хосликларни аниқлаш усулларини кўрсатиб бериш, меҳнат шартномаларини тузишда махсус қоидалар ва тартиб-таомилларни қўллаш орқали меҳнатдан фойдаланишда юқори самарадорликка эришиш ташкил қилади.
Тадқиқот мавзуси бўйича адабиётлар шарҳи (таҳлили). Тадқиқот мавзуси махсус ўрганиш предмети бўлмаган, бироқ айрим ҳуқуқшунос олимлар томонидан мазкур мавзунинг у ёки бу жиҳатлари ҳозирда тадқиқ этиб келинмоқда. Ҳуқуқшунослар Б.Рахимберганова, Д.Атажанова, Ш.Исмоиловлар томонидан айрим тоифадаги ходимлар меҳнатини ҳуқуқий тартибга солиш билан боғлиқ айрим жиҳатлар ўрганилмоқда. Жумладан, Б.Рахимберганова якка тартибдаги тадбиркорлар билан меҳнат шартномаси асосида ишловчилар меҳнатининг хусусиятлари, Д.Атаджанова аёллар ва оилавий вазифаларни бажариш билан машғул шахслар меҳнатини ҳуқуқий тартибга солиш, Ш.Исмоилов айрим тоифадаги ходимлар меҳнатини ҳуқуқий тартибга солишнинг хусусиятлари билан боғлиқ илмий ишларни эълон қилишган¹. Шунингдек, ҳуқуқшунос олимлар А.А.Иноятов, М.А.Усманова, М.Ю.Гасанов, Г.К.Саримсаковалар томонидан чоп этилган ўқув адабиётларида ҳам тадқиқот мавзусига тааллуқли турли фикр-мулоҳазаларни учратиш мумкин².
Шунингдек, мавзу билан билвосита алоқадор ҳолда бошқа ҳуқуқ соҳаларида ҳам тадқиқотлар олиб борилган. Хусусан, халқаро хусусий ҳуқуқ соҳасидаги мутахассислар Б.Мусаев, С.Бозоровлар томонидан меҳнат мигрантлари, эркин иқтисодий ҳудудларда ишловчилар меҳнати илмий жиҳатдан тадқиқ этилган³.
Бироқ шунга қарамасдан мамлакатимизда айрим тоифадаги ходимлар билан меҳнат шартномасини тузиш мавзуси бўйича комплекс тадқиқот ишлари амалга оширилмаганлигини таъкидлаш лозим.
Шу ўринда тадқиқот мавзуси билан боғлиқ илмий изланишлар ва тадқиқот ишлари ҳамдўстлик давлатларида анча чуқур ўрганилганлигини таъкидлаш лозим. Хусусан, Г.С.Скачкова, И.Ю.Рогалева, М.И.Ловков, Н.А.Яковенко, В.В.Кузнецова, М.И.Аверьянова, Н.Р.Махмадуллоев, И.А.Корючиналар айрим тоифадаги ходимларнинг меҳнатини тартибга солишнинг хусусиятлари билан боғлиқ алоҳида жиҳатларни комплекс тадқиқ этганлар¹.
Шунингдек, мавзунинг меҳнат шартномаси билан боғлиқ жиҳатлари H.Collins, M.Jefferson муаллифлигидаги ўқув адабиётларида ҳам ёритилган².