Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти қ. Р. Абдурасулова

коррупция, уюшган
, шу жумла-
дан 
профессионал жиноятчиликка қарши кураш масалала-
ри 
ҳам тобора муҳимроқ аҳамият касб этиб бормоқда.
Компьютер техникаси, реклама иши соҳасидаги жиноят-
лар, ѐшлар ва вояга етмаганлар жиноятчилиги ҳамда ички-
ликбозлик негизидаги жиноятчиликка қарши кураш 
вази-
фалари ҳам мустақил роль ўйнаѐтир.
Миллий криминологиямизда яна бир ғайриижтимоий ҳодиса 
– 
наркожиноятчилик 
узил-кесил қарор топди. Бу ҳодисага 
қарши курашнинг муҳимлигини тасаввур қилиш учун икки 
омилни кўрсатиб ўтиш кифоя деб ўйлаймиз. Расмий статистика 
маълумотларига кўра, ижтимоий хавфли қилмишлар умумий 
таркибида наркожиноятчилик тахминан 15 фоизни ташкил эта-
ди. Ҳолбуки, гиѐҳвандлик ҳамда гиѐҳвандлик моддалари билан 
ғайриқонуний муомалада бўлиш ўта яширин жиноятлар қатори-
га киради. Сўнгги йилларда Ўзбекистонда наркожиноятчилик-
нинг ўсиш тенденцияси кузатилмоқда. 
Иккинчидан, илмий таҳлил гиѐҳвандлик моддалари истеъмол 
қилувчиларнинг учдан икки қисмидан кўпроғини 30 га тўлма-
ган ѐшлар ташкил этишини кўрсатади. Ваҳоланки, аҳолининг 
бу тоифаси ижтимоий тараққиѐтни белгиловчи ишлаб чиқариш 
кучларининг ўзаги ҳисобланади.

---

14 
Бу ерда яна бир муҳим янги ҳолатни ҳисобга олиш лозим. 
Ижтимоий-иқтисодий тузумнинг тубдан ўзгариши, янги халқа-
ро муносабатлар ва умумий алоқалар ривожланиши муносабати 
билан мамлакатимиз Шарқдан Ғарбга, Жанубдан Шимолга ги-
ѐҳвандлик воситалари йўллари ўтадиган ўзига хос «транзит 
йўлаги»га айланиш хавфи мавжуд.
Бу ҳамда бу ерда қайд этилмаган бошқа омиллар гиѐҳванд-
лик воситаларининг тарқалиши ва истеъмол қилинишига қарши 
кураш борасидаги олдинги ѐндашувларни жиддий қайта кўриш 
зарурлигидан далолат беради.
Тиббиѐт – 
ижтимоий муносабатларнинг алоҳида соҳаси. 
Унинг ўзига хослиги шундан келиб чиқадики, жамият инсонсиз 
фаолият кўрсата олмайди. Инсон – жамиятнинг ўзаги.
Бироқ инсон омили серқиррадир, шу боис уни турли фанлар 
ўрганади. Инсон (ҳозирги вақтгача) ақлли, онгли жонзот сифа-
тида унинг яшаш, меҳнат қилиш, кўпайиш ва бошқа қобилият-
лари турли нуқтаи назаридан қизиқиш уйғотади. Жамият ин-
соннинг бу қобилиятларини сақлаш ва ривожлантириш, бунинг 
учун зарур шарт-шароит яратиш ҳақида ғамхўрлик қилиши ло-
зим. Инсон ҳаѐт фаолиятини ҳуқуқий, шу жумладан жиноят-
ҳуқуқий тартибга солишнинг ўзига хос хусусиятлари шуни 
тақозо этади.
Афсуски, бу жиҳат ҳуқуқ фанида энг кам ўрганилган жиҳат-
лардан бири бўлиб қолаѐтир. Бугунги кунда «биринчи қал-
дирғочлар» туғилиб, ўз норматив-ҳуқуқий шакл-шамойилла-
рини касб этишга ҳаракат қилмоқда. Биз бу ерда яқиндагина 
пайдо бўлган янги фан тармоғи –