Ўзбекистон олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а. А. Абдуазизов, А. А. Ярмухамедов

1. РАДИОЛОКАЦИЯ ҲАҚИДА УМУМИЙ ТУШУНЧАЛАР.
1.1. Радиолокациянинг вазифалари ва қўлланилиши.
Радиолокацион воситалар ёрдамида турли ҳар хил масалалар ечилади: навигация, учувчи аппаратларни учишини бошқариш ҳамда қўдириш, кемаларни кузатиш, об-ҳаво ҳароратини аниқлаш, душман объектларини қўлга олиш ва уларни нишонга олиш.
Турли масалаларни ечишда радиолокацион станциялар қуйидагиларни амалга оширадилар:

• 
  объектларни топиш;
  
• 
  объектларни координаталарини анифлаш, ўлчаш ва уларни жойлашувини аниқлаш;
  
• 
  объектларни ҳаракат параметрларини аниқлаш, уларнинг траекторияларини ва кейинги ҳаракатдаги жойлашув ҳолатларини олдиндан аниқлаш;
  
• 
  объектларни баъзи физик хусусият ва характеристикаларини аниқлаш.
  

Радиолокацион восита ёрдамида объектларнинг координаталари, сферик ёки цилиндрик тизим координаталар иштирогида ўлчашлар амалга оширилади.
Ушбу тизимда РЛСнинг жойлашган нуқтаси марказ деб қабул қилинган (1.1. расмда О нуқта).
Объектларни кузатиш учун мўлжалланган сферик координата системаси қуйидагиларни ташкил этади: М – кузатувчи объект; Р – радиус-вектор (масофа); _аз – азимут (долгата); _нсб – қутубли оралиқни тўлдирувчи, жойни бурчаги 0 дан 90⁰ гача. (_жб=90⁰-0). Цилиндрик координата тизимида фазода объектни жойлашуви z- аппликаты (Н баландлик) билан аниқланади.
Қутбли координаталар _аз ва Р(О₂) горизонтал масофа бўлиб, М нуқтани (объектни) хоу текисликдаги проекциясидир.

1. 
   Расм. Радиолокацияда қабул қилинган координата системаси.
   

Радиолокацион кузатув объекти ёки кўп ҳолларда нишон деб аталувчи ҳар қандай жисм ёки электр ҳамда магнит хусусиятларга эга бўлган гурух жисмлар ташкил этади. Улар қаторига- самолёт, кема, ракеталар, одам, чақмоқ булутлар, ернинг устки қатлами, махсус радиомаъшаллар ва ҳ.к. киради.