«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Ўзбекистон Республикасининг Президентилигига сайланиш тартиби қандай?

Жавоб: Ўзбекистон Республикасининг Президенти Ўзбекистон Республикасининг фуқаролари томонидан умумий, тенг ва тўғридан-тўғри сайлов ҳуқуқи асосида яширин овоз бериш йўли билан беш йил муддатга сайланади. Президентни сайлаш тартиби Ўзбекистон Республикасининг қонуни билан белгиланади.
Ўзбекистон Республикаси Конституциясига биноан Ўзбекистон Республикаси Президенти лавозимига номзод бўлган шахсларга қуйидаги талаблар қўйилган, яъни Ўзбекистон Республикаси Президенти лавозимига номзод бўлган шахс ўттиз беш ёшдан кичик бўлмаслиги керак, давлат тилини яхши билиши зарур, сайловгача камида 10 йил Ўзбекистон ҳудудида муқим яшаётган бўлиши ва Ўзбекистон фуқароси бўлиши зарур.

76. 
    Ўзбекистон Республикаси Президентининг ҳуқуқий мақоми ва ваколатларини айтиб беринг.
    

Жавоб: Ўзбекистон Республикасининг Президенти давлат ҳокимияти органларининг келишилган ҳолда фаолият юритишини ҳамда ҳамкорлигини таъминлайди. Президент Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси йиғи лишида қасамёд қабул қилган пайтдан бошлаб ўз лавозимига киришган ҳисобланади.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти Конституцияга ва қонунларга асосланиб ҳамда уларни ижро этиш юзасидан республиканинг бутун ҳудудида мажбурий кучга эга бўлган фармонлар, қарорлар ва фармойишлар чиқаради. Ўзбекистон Республикаси Президентининг ваколатлари: фуқаролар ҳуқуқ ва эркинликлари таъминланиши ҳамда Ўзбекистон Республикаси қонунчилигининг кафилидир; мамлакат мустақиллиги ва хавфсизлигини таъминлаш бўйича чоралар кўради; Ўзбекистон Республикаси номидан мамлакат ичкарисида ва халқаро миқёсда музокаралар юритади, шартнома ва келишувлар имзолайди ҳамда уларнинг бажарилишини таъминлайди; Бош вазир номзодини Олий Мажлисга тасдиқлаш учун тақдим қилади, Вазирлар Маҳкамаси таркибини тасдиқлайди; Бош прокурор ва унинг ўринбосарларини лавозимга қўяди ва лавозимдан бўшатади; Олий Мажлис Сенатига Конституцион, Олий судлар раислари, уларнинг ўринбосарлари, Марказий банк раиси номзодларини тақдим қилади; Ўзбекистон Республикаси фуқаролигига қабул қилиш ва ундан чиқариш масалаларини ҳал қилади; Давлат мукофотлари ва фахрий унвонлар билан мукофотлайди; Ўзбекистон Республикаси Президенти, шунингдек, Конституция ва қонунларда белгиланган бир қатор муҳим ваколатларни амалга оширади. Ваколати тугаши муносабати билан истеъфога чиққан Президент умрбод Сенат аъзоси лавозимини эгаллайди.

77.