«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Судлар ва судъяларнинг мустақиллигини таъминлашнинг моҳиятини айтиб беринг.

Жавоб: Суд идораларидан бошқа давлат идораси фуқаролик, жиноят ва бошқа иш ларни кўриш, ҳал этиш ҳуқуқига эга эмас. Суд ҳокимияти одил судловни амалга ошириш ваколатига эга бўлган ягона ҳокимиятдир. Давлат ўз зиммасига судлов органлари ўз вазифаларини самарали бажаришлари учун зарур шароитларни яратиб бериш мажбуриятини олган. Суд идораларининг мустақиллиги давлат томонидан кафолатланиши, Конституция ва қонунларда белгилаб қўйилиши БМТ томонидан қабул қилинган «Суд идораларининг мустақиллигига оид асосий тамойиллар» номли халқаро ҳуқуқий ҳужжат да ҳам ўз ифодасини топган.

105. 
     Ўзбекистон Республикасида Судялар олий кенгаши қандай мақсадда ташкил қилинди?
     

Жавоб: Ўзбекистон Республикаси Судялар олий кенгаши ташкил қилинди ва унинг вазифаси қилиб суд ҳокимиятининг мустақиллиги конституциявий принципига риоя этилишини таъминлашга кўмаклашиш белгиланди.

106. 
     Конституциявий суд қандай ваколатларга эга?
     

Жавоб: Конституциявий суд ваколатлари: Ўзбекистон Республикаси қонунларининг ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари қарорларининг, Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонлари, қарорлари ва фармойишларининг, ҳукумат, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари қарорларининг, Ўзбекистон Республикаси давлатлараро шартномавий ва бошқа мажбуриятларининг Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига мувофиқлигини аниқлайди; Ўзбекистон Республикасининг Президенти томонидан имзолангунига қадар Ўзбекистон Республикаси конституциявий қонунларининг, Ўзбекистон Республикаси халқаро шартномаларини ратификация қилиш тўғрисидаги Ўзбекистон Республикаси қонунларининг Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига мувофиқлигини аниқлайди; Қорақалпоғистон Республикаси Конституциясининг Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига, Қорақалпоғистон Республикаси қонунларининг Ўзбекистон Республикасининг қонунларига мувофиқлиги тўғрисида хулоса беради; Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари нормаларига шарҳ беради; Ўзбекистон Республикаси Олий судининг муайян ишда қўлланилиши лозим бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига мувофиқлиги тўғрисида судлар ташаббуси билан киритилган мурожаатини кўриб чиқади; конституциявий судлов ишларини юритиш амалиётини умумлаштириш натижалари юзасидан ҳар йили Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарига ва Ўзбекистон Республикаси Президентига мамлакатдаги конституциявий қонунийликнинг ҳолати тўғрисида ахборот тақдим этади; Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари билан берилган ваколати доирасида бошқа ишларни кўриб чиқади.
Конституцион суд ваколатлари кенгайтирилди ва унинг доирасига Президент қарор ва фармонларининг Конституцияга мослигини аниқлаш ваколати ҳам киритилди.

107.