ЎЗБЕКИСТОН АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ АГЕНТЛИГИ
ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
“Маълумотлар узатиш тармоқлари
ва тизимлари” кафедраси
«МАЪЛУМОТЛАР УЗАТИШ ТИЗИМЛАРИ
ВА ТАРМОҚЛАРИ»
фанидан маърузалар матни тўплами
Тошкент 2011
2
Ушбу тўплам 5522200 – “Телекоммуникация” таълим йуналиш бўйича
таҳсил олаётган кундузги бўлим талабаларига “Маълумотлар узатиш
тизимлари ва тармоқлари” фанидан маърузаларини ўтказиш учун
мўлжалланган.
Тўплам “МУТваТ” кафедрасида муҳокама қилинди ва
нашрга тавсия
қилинди. Мажлис баёни №______ “____”___________2011йил
Тўплам “Телекоммункация” факултети илмий услубий комиссияси
томонидан муҳокама қилинди ва нашрга тавсия қилинди. Мажлис баёни
№______ “____”___________2011йил
Тузувчилар:
доц. Усманова Н.Б.,
катта ўқитувчи Джураев Р.Х.,
катта ўқитувчи Джаббаров Ш.Ю.
Такризчи:
Мусаҳҳиҳ:
3
МУНДАРИЖА
1- маъруза
Асосий тушунчалар ва таърифлар.
Замонавий инфокоммуникация
тармоғини концептуал модели...............................................................
4
2 - маъруза
Очик тизимларнинг ахборот алмашувининг етти поғонали модели.
Маълумотлар узатиш тармоқлари ва хизматларига қўйиладиган
талаблар....................................................................................................
12
3 -4 маъруза
Маълумотлар узатиш хизматлари: телеграф,
маълумот узатиш ва
телематика. Телеграф алоқа хизматлари Телематика хизматлари ва
таснифи …………………………………………..……………………
19
5 -6 маъруза
Маълумотлар узатиш тармоқларининг таснифи, тузулиш схемаси ва
қуриш тамойиллари. Маълумотлар узатиш тармоқларининг
параметрлари ва вақт – эхтимоллик характеристикалари …………..
26
7 -8-9
маъруза
Коммутация ва маршрутизация тамойиллари. Коммутация усуллари.
Пакетли коммутация тамойиллари ва механизмлари………………..
37
10-маъруза
Замонавий маълумот узатиш транспорт тармоқларини қуриш
технологиялари (Frame Relay, ATM)…………………………………..
49
11-12маъруза Замонавий маълумот узатиш транспорт тармоқларини қуриш
технологиялари (IP, MPLS) ………………………………………….
61
13-14-15
маъруза
Факсимил алоқа хизматлари:
телефакс, комфакс, бюрофакс. Электрон
жўнатмалар билан ахборот алмашиниш хизмати (Хабарларни қайта
ишлаш ва электрон почта хизмати). Телеконференция хизмати.............
72
16-17маъруза Ахборот қидирув хизматлари (Х.500 ва F.500). Пакетли коммутация
тармоқлари орқали овозли хабарларни узатиш хизмати……………….
89
18-маъруза
Рақамли тизим ва тармоқларда техник эксплуатация. Рақамли
тизимларнинг назорат ва техник диагностика усуллари………….……
101
19-маъруза
Ракамли тизимларнинг назорат ва техник диагностика воситалари….
106
20-21маъруза Маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимларида ахборот
хавфсизлигини бузишга олиб келувчи тахдидлар.
Ахборот
хавфсизлигини таъминлаш чораларини таснифи. Очиқ тизимларнинг
ахборот алмашуви етти поғонали моделининг ахборот хавфсизлиги
архитектураси……………………………………………..……................
115
22-маъруза
Маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимларида ахборот
хавфсизлигининг таъминлаш усуллари, воситалари (аутентификация,
ахборот бутунлиги,
криптография, элекрон рақамли имзо ва бошқалар)
146
23-маъруза
Маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимларининг ривожланиш
истиқболи. Мультисервисли тармоқлар ва технологиялар………………
164
24-маъруза
Келгуси авлод тармоқларини қуриш асослари…………….......................
Адабиётлар
180
187