Ózbekistan respublikasi joqari hám orta bilimlendiriw ministrligi

Qorqitiw. Qorqitiw – qadaģan etilgen mánisiz háreketlerin toqtatiwģa hám aldina aliwģa járdem beredi. “Aziz, sabaq tayarlap kelmeseń klassqa kirgizbeymen” yamasa “Alisher endigi sabaqta jazip kelmeseń, úsi jerde alip qalip jazdiraman”. Mine úsinday qorqitiwlar kishi balalar úshin mas hám isenerli boladi. Sonida aytip ótiw kerek, balani qorqitiw joli menen aytqanin qildira almaģan muģallimnin abarayi túsip ketedi. Sonliqtan muģallim balalarģa oylanģan, anda-sanda qorqitiwi kerek hám har bir búyirilģan júmistiń qatanliq penen ámelge asiriliwina erisiwi kerek.
Kayiw. Kayiw – mánisiz qiliqlardiń nadúris ekenligin aytiw hám eskertiw túrlerinen biri. Balalardiń únamsiz háreketleri, qiliqlari hám tártipti búzģanliq úshin olardi kayip turiw kerek. Kayiw úgit – nasiyat penen birgelikte qollaniladi. Yaģniy balaģa qilģan gunasiniń jaqsi emes ekenligi, bul gúna aqibeti jaqsi bolmaytuģinliģi jay sóz menen túsindiriledi. Kayiw waqtinda júda basiqliq penen hámde mulayimlik penen sóylew kerek.
20
Úyaldiriw . adamniń eń nazik sezimlerinen biri búl úyat, ar – namis sezimleri bolip tabiladi. Adam óz “shaxsi”niń basqa adamlar kóz aldinda qadirsizleniwi, yaģniy belgilengen qaģiydalardi búzģanliģin yamasa biliwi kerek bolģanin bilmey qalģan jaģdayda qizaradi, úyaladi.
Balalardi tarbiyalawda olardiń úyat, sezimlerine abaylap tásir etiw kerek. Balaniń úyaliwi hám qizariwi oni sol ayip-qatesin qaytarmawina alip keliwi, tawba qiliwi múmkin. Biraq úyaliw-qizariw natiyjesi hámme waqitlarda da balani tawba qiliwina alip kelmeydi. Bala basqalar aldinda sharmanda boliw, qizariwdi qalemegeni úshin nadúris háreketlerdi jásirinsha qiliwģa háreket etedi. Mine búnday úyat eki júzlemelikti keltirip shiģaradi. Sonliqtan hámme balalardi úyaltirip, qizartirabermew kerek. Búndan oylap óz orninda paydalanģaninda óz natiyjesin beredi. Balalardi jalģiz kezinde yamasa kemirek balalar bar kezinde kayiw kerek. Joqarida aytip ótilgen metodlardan basqa kún tartibi, ádetlendiriw hám de sport járdemlerinen paydalaniladi.
Ádetlendirilse, tiykarinan úyretiw, shiniģiw isletiw hám belgili bir ádetten qaytarip aliw kórinislerinen paydalaniladi.
21