‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

mashqlar majmuasi

Faol  egiluvchanlik  -   mushaklaming  yenguvchi  kuchi  ishi 

hisobiga  bo‘g‘imlardagi  harakatchanlikni  namoyish  etish  bilan

91

---

(baland  ko‘tarilgan  oyoqlami  shu  holda  tutib  turish,  oyoqlami 

baland  ko‘tarib  tushirish  va  h.k.)  bog‘liq.  Shunga  ko‘ra,  faol 

egiluvchanlikni  rivojlantirish  ham  harakatlar  amplitudasi  baland 

bo‘lgan, shuningdek, bo‘g‘imlaming imkoniyat darajasidagi holatda 

«mustahkamlab 

qo‘yadigan» 

mushaklami 

mustahkamlovchi 

mashqlami  nazarda  tutadi  (baland  ko‘tarilgan  oyoq,  katta  burchak 

va h.k.).

Sust egiluvchanlik 

-  bo‘g‘imlardagi harakatchanlikni o ‘z tanasi 

yoki  uning  qismlarini  og‘irlik  kuchi,  sherik  yoki  yuklar  ta’sirida 

(shpagat qilish, sherik yordamida o‘tirgan holatda oyoqlarga egilish, 

oyoqni  gimnastika  narvoni  reykasiga  tiragan  holda  butun  gavda 

bilan unga engashish va h.k.) namoyish etish.

Passiv  egiluvchanlik  faol  yoki  passiv  harakatlami  (qo‘shimcha 

harakatli  engashish,  shuning  o ‘zi-sherik  bilan),  bo‘g‘imlardagi 

harakatchanlik  namoyon  bo‘ladigan  («ko‘prik»,  shpagat,  egilish 

va  h.k.)  turg‘un  holatlarda  mushaklami  «mustahkamlab  qo‘yish» 

usullari bilan rivojlantiradi.

Bo‘shashish mashqlari  ham URMning  bir  qismini  tashkil  etadi. 

Kuch,  chidamlilik,  egiluvchanlikni  rivojlantiruvchi  alohida  URM 

oralig‘idagi  tanaffuslar  dam  olish,  mushaklaming  beixtiyor  tabiiy 

ravishda bo‘shashishi bilan bog‘liq.

Shug‘ullanuvchilami faol ravishda (ixtiyoriy tarzda) mushaklami 

iroda  kuchi  bilan  bo‘shashtirishga  o‘rgatish  shart.  Shu  maqsadda 

kontrestli  harakatlar:  kuchli  zo‘riqishlar  va  tez  bo‘shashishni 

galma-gal  bajarish  usulidan  foydalaniladi.  Bu  usul  yotib  yoki 

o‘tirgan  holatda  qo‘llanilganda  ayniqsa  samaralidir.  Shuningdek, 

bo‘shashtiruvchi  siltashlar,  silkinish  harakatlari,  o‘z-o‘zini  uqalash 

usullaridan ham foydalaniladi.