‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

(«Vatan tuyg‘usi»)
314-m ash q.
G aplarni o ‘qing. F e ’llarni ko‘chirib, nisbat, mayl, 
zam on, shaxs va sonini izohlang.
1. 
T om irida Jaloliddin M anguberdi, A m ir T em ur qoni j o ‘sh urgan 
pahlavon o ‘g ‘lonlarimiz om on bo‘lishsin. 2. Bizning xodimlarimiz bank- 
dagi har bir murakkab jarayonlarni ham bemalol uddalashdi. 3. A w allari
364

---

bitta-yarim ta yosh-yalanglarning chekishi ham bizga g‘ayrioddiy hoi 
tu y u lard i. 4. A njum an yuzasid an tav siy an o m alar ishlab ch iqilib, 
ishtirokchilarga tarqatildi. 5. V ohada islohotlarni chuqurlashtirish, 
iqtisodiyotini m ustahkam lash yuzasidan amalga oshirilayotgan keng 
ko'lam li tadbirlar o ‘z samarasini bermoqda. 
6
. Bir narsa kishida umid 
uyg‘otadi: farg‘onaliklar nafaqat asrimizning so'nggi yilini, balki yangi 
m ingyillikni m u no sib k o ‘rsa tk ic h la r b ilan kutib olishga h ara k a t 
qilmoqdalar. 7. Istiqlol tufayli chekka qishloqlarda ham havaslansa arzigulik 
korxonalar yaratildi. 
8
. Korxonamiz ishga tushgach, 0 ‘zbekiston tam g‘asi 
bitilgan m ahsulotlar ichki bozorga dadil kirib boradi. 9. Mustaqillikning 
zafarli qadami, huzurbaxsh nasimi butun m am lakatda bo‘lgani kabi 
Andijonning K o‘makay qishlog‘ini ham o ‘zgartirib yubordi.
315-m ashq.
M atnni o'qing, fe’llarni topib izohlang. 0 ‘zbek tilining 
rivojlanishiga munosib hissa qo'shgan yana qanday tilshunos olimlarni 
bilasiz, ular haqida so‘zlab bering.
SH O N A Z A R S H O A B D U R A H M O N O V
( 1 9 2 3 -2 0 1 1 )
Filologiya fanlari doktori (1964), professor (1967), 0 ‘zbekiston 
Fanlar akademiyasining akademigi (1974) Shonazar Shoabdurahmonov 
o ‘zbek tili fonetikasi, o ‘zbek tilining badiiy-estetik vazifasi, leksiko- 
grafiyasi, morfologiyasi, dialektologiyasi yuzasidan qator salmoqli asarlar 
yaratdi. Jum ladan, « 0 ‘zbek tilida yordam chi so‘zlar» (1953), «Fonetika. 
0 ‘zbek tili fonetikasiga doir b a ’zi masalalar» (1953), « 0 ‘zbek tilida 
punktuatsiya» (1955), « 0 ‘zbek adabiy tili va o ‘zbek xalq shevalari» (1962) 
kabi asarlari o ‘zbek tilshunosligining rivoji uchun munosib hissa bo‘lib 
qo ‘shildi.
Akademik Sh. Shoabdurahmonov o ‘rta va oliy ta ’limda o ‘zbek tili va 
tilshunosligini o ‘qitishni takomillashtirish borasida ham samarali m ehnat 
qildi. Ayniqsa, uning V. Reshetov bilan ham korlikda oliy maktablarning 
o ‘zbek filologiyasi fakulteti talab alari u c h u n chiqarilgan «
0
‘zbek 
dialektologiyasi» (1962, 1969, 1978) darsligi, shuningdek, o ‘rta m aktab­
larning IX sinfl uchun hammualliflikda yozilgan « 0 ‘zbek tili» (1977, 
1978, 1980, 1982) hamda oliy o ‘quv yurtlari uchun yaratilgan «Hozirgi 
o ‘zbek adabiy tili» (1980) darsliklari alohida ahamiyatga ega.