‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

570

---

0 ‘ylang: 
Havola bo‘lakli q o ‘shm a gaplarning tilimizda qanday ahamiyati 
bor?
Qo ‘shning yom on bo ‘Isa, yom onlik kelar,
Qo ‘shning yaxsh i bo ‘Isa
— 
omonlik.
Y u q o r i d a b e r il g a n m a q o l n i n g m a ’n o s i n i i z o h l a n g .
214-mashq.
Quyidagi sodda gaplardan havola bo‘lakli gaplar hosil 
qiling.
1. 
M ehnatni sevmagan odam bir buzuqlikni qilisliga tayyordir. 2. Hasad 
yiirakning zanglanishi, qaysarlik — m ag'lubiyat sababchisidir. 3. Odobning 
yuqori bosqichi go ‘zal xulqdir. 4. Insonning eng zo‘r yordam chisi o ‘zining 
aqlidir. 5. H ayotda g o ‘zallik, quvvat va saodatning m anbayi soddalikdir.
6
. Q og‘ozga yozilib qolgan yaxshi nom tam o m bo'lm aydigan um rdir.
7. Qalbi pok bo'lgan kishining ishlari ham pok, toza b o ‘ladi.
(«Durdonalar xazinasi»dan)
215-mashq. Hikmatlami o‘qing. Sodda gaplarni havola bo‘lakli qo‘shma
gapga aylantiring. Havola bo‘lakli gaplarni esa o ‘z holicha ko‘chiring.
BERUNTY HIKMATLART
* Agar kishi o ‘z hirslaridan ustun tu ra olsa, o ‘zidagi bor nuqsonlarni 
y o ‘q qilib, ularni yaxshi sifatlarga aylantira oladi.
* Q ayerda tenglik hukm sursa, u joyda sotqinlik, aldam chilik, g ‘am - 
g ‘ussa b o ‘lmaydi.
* Bilimsiz kishilarning ko‘ngli xurofotga moyil b o ‘ladi.
* N e ’m atning qadri u y o ‘qolgandan keyingina bilinadi.
* H a r bir in so n n in g q a d r-q im m a ti u n in g o ‘z ishini qoyil qilib 
bajarishidadir.
* H a r bir yangi narsada lazzat bor.
* U lug‘ hodisalar ham m a vaqt ham yuz beraverm aydi.
* 
0
‘zi yaxshi bilm agan ishga uringan o dam sharm and a b o ‘ladi.
* M en o ‘zim dan oldin o 'tganlarning xizm atlarini m am nuniyat bilan 
uqib oldim va ularning nuqsonlarini (m abodo shunday topilsa) tortinm ay 
tuzatishga tirishdim . D avrim izga kech qolganlar va keyinroq bunyodga 
keladiganlar uchun m uhim va nam una b oiad ig an ishlami abadiylashtirishga 
tirishdim . H a r bir shaxs o ‘z sohasida shunday qilm og‘i lozim.
* Odil p odshohning asosiy vazifasi — oliy va past tabaqalar, kuchlilar 
va kuchsizlar orasida tenglik, adolat o ‘rn atishdan iborat.
216-mashq.
«Suv — bu hayot» mavzusida m atn tuzing. M a tn ichida 
havola b o ‘lakli qo ‘shm a gaplarni ishlating.