‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

52-mashq. Matnni o‘qing. Nutq tovushlarining so‘zdagi o ‘rinlariga
diqqat qiling. Ularning o ‘rinlarini almashtirsak, ma’noning butunlay
o ‘zgarib ketishi sabablarini tushuntiring.

---

«Еу ... Ulug‘ Turon, arslonlar o ‘lkasi! Senga ne bo'ldi? Holing qalay- 
dir? Nechuk kunJarga qolding?
Ey ... T em urlarning, o ‘g ‘uzlarning ... shonli beshiklari! Qani u 
chiqdig‘ing yuksak o ‘rinlar? Qullik chuqurlarig‘a nedan tushding?!
Dunyoni «ur-ho»lari bilan titratgan yo‘lbars yurakli bolalaring qani? 
Yer tuprog‘ini ko‘klarga uchiraturg'on tog' gavdali o‘g‘lonlaring qani? 
N echun tovushlari chiqmaydir?
Yer yuzining bir necha polvonlari bo'lgan botir turklaring qani? 
N echun chekindilar? Nechuk ketdilar? Kurash maydonlarin o'zgalarga 
nechun qo'ydilar? Nechun... nechun...nechun..?
G apur menga, ey Ulug' Turon, arslonlar o'lkasi! Senga ne bo'ldi?
Yer yuzining buyuk saltanatlarini sen qurmadingmi? Hindistonning, 
E ronning, O vro'poning ulug' xoqonlarini sen yuborm adingm i? Ey, 
xoqonlar o'chog'i? Ey qahram onlar tug'oyi! Qani u chaqmoq chaqishli 
botir xoqonlaring? Qani awalgi o'q yurushli, otli beklaring? N echuk «ur- 
ho»lari eshitilmaydur?
Dunyo xalqini bo'ysundirmagan saltanatlaring nechun buzuldi?
Insonlik olamini qanotlari ostinda olgan xoqonlig'ing nechun kuchi 
o'ldi? Kuchingmi ketdi? Kimsasizmi qoldi?
Y o'q... yo'q... Tangri haqi uchun, yo'q!.. Sen kuchsiz emassan, sen 
kimsasiz emassan! Bugun yer yuzida sakson millo'n bolang bor. Bularning 
tomirlaridagi qon Chingizlarning, Temurlarning qonidir.
Bularning kuchlari sening kuchingdir!
Ey Ulug' Turon, arslonlar o'lkasi! Qayg'urma! Eski davlating, eski 
saltanating, eski yigitlaring, eski arslonlaring hammasi bor, hech biri 
yo'qolmamishdir.
Yolg'iz...Oh, yolg'iz... tarqalamishdur».
(Abdurauf Fitrat)