‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q. S. Abdurashidov, B. A. Hobilov

ish yanada qulaylashar ekan: m R — qarshilik m asshtabi, O m -H m ; m v —
kuchlanishlar m asshtabi, V ; m, — tok m asshtabi, H -m -A 1.
Endi elektr zanjir parametrlari bilan egiluvchan elem ent xarakteristikalari
orasidagi bog'lanishm quyidagi ko'rinishda ifodalasa bo'ladi:
R, = R, = R , = с m R / 6EI ;
e, = a , m v / EI; e2 = А / m v / EI; e 0 = у / m v
M asshtab koeffitsientlari O m qonuniga binoan m V m l = m R ifoda
orqali bog'lanadi.
Eguvchi m om en tlar va burilish burchaklari quyidagicha aniqlanadi:
M ( = I, m,; 
M 2 = I2 m,; 
(10.5)
(px
= V, / mv; 


= 
V2/
m v.
Chegaraviy shartlam i m odellashtirish (10.5) ifodalarga bo'ysunadi. Agar
egiluvchan elem entning uchi erkin tayangan bo'lsa, u holda tegishli konturda
tok nol bo'lishi lo zim , chunki tayanchda m om ent nolga teng, binobarin,
qaralayotgan kontur o c h iq b o'lishi kerak. B unda och iq k lem m alarda
p otensiallar farqi vujudga keladi, bu orqali tayanchlardagi ko'n d alan g
kesim lam ing og'ish burchaklarini aniqlasa bo'ladi. Agar tayanch sham irsiz
bikir bo'lsa, u holda og'ish (burilish) burchagi nolga teng bo'lib, tayanchda
m om ent hosil bo'ladi. Bunday holda tegishli elektr konturi yopiq bo'lishi
lozim . Bunda elektr zanjirda tok mavjud bo'ladi va bu tok orqali m om entning
qiym ati aniqlanadi. Klem m alardagi kuchlanishlam ing pasayishi nolga teng
bo'ladi.
Yuqorida ko'rib o'tgan im iz kabi alm ashtirish sxem alarini buraluvchi
elementlarga, 
b o 'y la m a — k o'ndalang egilu vch i sterjenlarga, c h iz iq li
deform atsiyalanuvchi zam inga o'm atilgan balkalarga, garm onik tebranish