‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

Uslga bog'liqliklari Is = / (USI) ga aytiladi. Stok-istok kuchlanishining
a)
b)www.ziyouz.com
kutubxonasi
USI= O-ь USIT 0 .Y oralig‘ida ortishi kanal toki qiym atiga qarshi ta ’sir
etuvchi ikkita effektni hosil qiladi. Bir tom ondan USI ortishi bilan
elektronlam ing kanaldagi dreyf tezligi ortadi, tok kuchi qiym ati esa
d rey f tezlikka chiziqli b og‘liq, dem ak, tok qiym ati ortishi kerak.
Ikkinchi tom ondan esa, USI ning ortishi kanalning “ponasim onligini”
orttiradi, ya’ni kanal qarshiligi ortadi. N atijada USI ortishi bilan bu
ikki om ilning birgalikdagi ta ’sirida stok toki chiziqli
o ‘zgarishga nisbatan sustroq ortadi. Stok-istok kuchlanishi USI = Usr m .Y
qiym atga yetganda stok tokining ortishi to ‘xtaydi (6.4, b-rasm d a N
nuqtalar). Bu stok xarakteristikalarning gorizontal sohalariga m os keladi
va to'yinish sohasi deb yuritiladi. Zatvor-istok kuchlanish UZI qanchalik
k atta qiym atga ega b o ‘lsa, USI k uchlanishning sh u n ch alik kichik
qiym atlarida to ‘yinish sodir bo'ladi.
S to k x a ra k te ristik a la rd a m u staq il so h a la rn i farq lash k erak .
X arakteristikaning shtrixlangan chiziqdan chap ro q qism ida (tekis
o'zgaruvchan kanal rejimi, I soha) tranzistor o ‘zini oddiy rezistordek
tutadi, bunda rezistor qarshiligi zatvor-istok kuchlanish UZI ga bog'liq.
M Tning ushbu xususiyatidan, m asalan, boshqariluvchi p o tensiom etr
hosil qilish uchun ishlatiladi.
X arakteristikaning shtrix chiziqdan o ‘ngroqda joylashgan sohasida
(,fazoviy zaryad rejimi yoki to‘yinish rejimi yuzaga keladi, II soha)
tranzistorning asosiy funksiyasi — kanal tokini boshqarish am alga
oshiriladi.
T o'yinish rejim ida Us/kuchlanish ortishi bilan kanal uzunligi biroz
kam ayadi (kanal uzunligining modulatsiyasi hodisasi). Buning natijasida
kanal qarshiligi kam ayib, stok toki ortadi.
S tok-istok kuchlanishi Uslning katta qiym atlarida (III soha) stok
yaqinida zatvor-kanal o ‘tishning ko‘chkili teshilishi sodir b o ‘ladi.
0 ‘tishdagi teskari kuchlanish USI~ Uzl ga teng b o ‘lgani sababli, UZI
kuchlanish kam ayganda teshilish kuchlanishi USITESH ham kam ayadi.