Ўзбек дипломатияси тарихидан



Download 11,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/184
Sana19.12.2022
Hajmi11,99 Mb.
#890942
TuriДиплом
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   184
Bog'liq
O`zbek diplomatiyasi tarixidan

Симонич И. О. Воспоминания полномочного министра (1832-1838).
М. “Наука", 1967. с. 119.
154


Э лчи ж ўн аб кетиш и олдидан а м и р н и н г ходи ми у н и н г н о м и - 
дан ҳилъат ва инъом л ар олиб келиб, м еҳм ондор си ф ати да уларни 
Ч орж ўйгача кузатиб қўяди.
А м ир Э рон элчиси билан С убҳонқулибек ном ли зотни совга- 
салом лар б илан Э рон давлатига элчи қилиб юборади.
Э рон элчиси у зотни, Ж озеф Вулфни ва эр о н л и к асирларни 
олиб, Бухорони тар к этади.
У м ум ан, рисолада элчи (м уал л и ф )н и н г сийрати жуда ёрқи н
иф ода қилинад и. У зим м асига ю клатилган учта вазиф адан д еярли
яр м и н и б аж ари ш га ноил бўлган, гарчи ам и р н и н г бундан буён 
э р о н л и к л а р н и с о т м а с л и к ва со ти б ол м асли к ҳақида ф а р м о н
б ериш ига эри ш а олм аган бўлса-да, 
ўз вази ф аси н и баж ари ш да 
у н и ҳ о я т у с т о м о н л и к б и л а н иш ю р и т и б , о ч и қ ва п и н ҳ о н а
и м кон и ятл ард ан тўла ф ойдал ан ган , д ейиш м умкин.
Х уллас, М уҳам м ад ш оҳ д авр и д а Б ухорога ю б ори л ган Э р о н
э л ч и с и н и н г “ С а ф а р н о м а й и Б у х о р о ” н о м л и қ ў л ё з м а с и н и н г
Теҳронда чоп эти л ган и хайрли иш дир. У XIX аср н и н г б и ринчи 
ярм ида Э рон б илан Бухоро м уносабатлари тарихи ҳақида тасав- 
вурим изни кенгайтиради ва и кки давлат ўртасидаги д и п л о м ати к
а л о қ а л а р н и н г я н а б и р саҳ и ф аси н и ёри ти ш учун м аълум отлар 
беради.
Б и р о қ , н о ш и р н и н г м азкур эл ч и н и “ Қ о ж о р л ар д авл ати д ан
Б у х о р о г а б и р и н ч и э л ч и ” д е б а т а ш и , ф и к р и м и з ч а , я н г и
и зл ан и ш ларн и тақо зо этади, зотан Ф атҳалиш оҳ қож ор даврида 
ҳам Э рон билан Бухоро ўртасида э л ч и л и к м уносабатлари мавжуд 
бўлган - бу ҳакда а м и р Ҳ айдар м актублари гувоҳдик беради.
155


2. Бухоро—Эрон дипломатик алоқаларига 
оид Амир Ҳайдар мактублари
X IX а с р н и н г б и р и н ч и я р м и д а Б у х о р о б и л а н Э р о н
ў р т а с и д а ги м у н о с а б а т л а р б и р қ а т о р с а б а б л а р г а к ў р а я х ш и
қ ў ш н и ч и л и к м а в қ е и д а н а н ч а у зо қ д а эд и . Б ухоро б и л а н Э р о н
а л о қ а л а р и ў тад и ган Х у р о со н в и л о я т и у сти га Т е ҳ р о н с а р о й и
т о м о н и д а н т е з -т е з у ю ш т и р и б ту р и л га н ҳуж ум лар ва қ у р о л л и
т ў қ н а ш у в л а р ; х о н л и к л а р ў р т а с и д а с о д и р б ў л и б т у р а д и г а н
у р у ш в а н и з о л а р и к к и д а в л а т о р а с и д а т и н ч - т о т у в л и к
м у н о с а б а т л а о и н и ў р н а т и ш й ў л и д а т ў с и қ б ў л и б қ о л га н эд и . 
А й н и қ с а , Б ухоро б и л а н Э р о н ў р таси д а ж о й л а ш г а н к ў ч м а н ч и
қ а б и л а л а р г о ҳ у т о м о н г а , г о ҳ Э р о н у с т и г а х у ж у м л а р
у ю ш т и р и б , у л а р н и н г с а м а р а с и с и ф а т и д а а с и р л а р о л а р ва 
қ у л л и к к а с о т а р э д и л а р . Б у ҳ о л к а р в о н й ў л л а р и н и , ў за р о
б о р д и -к е л д и л а р н и х а в ф о с т и д а қ о л д и р а р ва и к к и ў р та д а ги
а л о қ а л а р н и д а в л а т л а р а р о н о р м ал а л о қ а л а р и з и г а с о л и ш г а
ҳалал б ер ар д и .
Ш унга қарам ай, то м о н л ар ўртада ти н ч -тотувл и к а л о қ а л а р и н и
с а к д а б ту р и ш м а қ с а д и д а э л ч и л и к б о р д и -к е л д и л а р и н и у ю ш т и ­
р и б турар эд и л ар .
М а з к у р э л ч и л а р г а т а а л л у қ л и м а н б а л а р кўп э м а с . Э р о н
та р и х ч и с и Ҳ у с а й н З а м о н и й ё зг а н и д е к , “ Э р о н б и л а н Б у хоро 
а л о қ а л а р и н и н г м а т л а б и м а н б а л а р д а ва т а д қ и қ о т л а р д а з и к р
қ и л и н м а й д и , ф а қ а т а й р и м т ў п л а м л а р д а Б у х о р о а м и р и д а н
м ак туб к е л га н л и ги э с л а т и л а д и , х о л о с ” 1.
Б у х о р о д а ҳ а м , х у д д и Э р о н д а б ў л г а н и к а б и , а м и р н и н г
д и п л о м а т и к ё зи ш м а л а р и м унтазам р ави ш д а й и ғи б б о р и л м а га н . 
Б и р о қ а м и р н и н г м у н ш и л а р и ў ш а д а в р н и н г р а с м и й ё з и ш -
м ал а р и д ан н а м у н а с и ф а т и д а у н и н г м ак ту б л а р и , ё зи ш м а л а р и
ва ё р л и к д а р и н и тў п л аб м аж м у ал ар ту зга н л а р ва улардан бир 
н е ч а с и Ў з б е к и с т о н Р е с п у б л и к а с и Ф а н л а р а к а д е м и я с и
/. 

Download 11,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish