Zaxiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

1) Filtrli sterillash.
Fil’trli sterillash mikrobiologiya amaliyotida keng qo’llaniladi. Bu usulda issiqlikka chidamsiz muhitlar sterillanadi. Asosan, substratlar qizdirishga chiday olamaganda: termolabil oqsillar, vitamin, shakar va ayrim antibiotiklarni tutuvchi oziqli muhitlar, uchuvchi modddalar, masalan: uglevodorodlar va boshqalar ishlatiladi. Fil’trlashda kul’tural suyuqliklar mikroorganizmlarning hujayralaridan tozalanadi, bunda modda almashinuv mahsulotlari o’zgarmagan holda saqlanadi. Suyuqliklarni fil’trlash maxsus mayda teshikli fil’trlardan o’tkaziladi. Mikrob hujayralari mexanik ravishda fil’trda tutib qolinadi, yana mikroorganizmlarning ustki qismida adsorbtsiya bo’ladi, chunki ko’pchilik suvli suspenziyali mikroorganizmlarda elektr zaryadi bo’ladi. Fil’tr va idishlar oldindan sterillanadi. Fil’trlash bakterial fil’tr orqali bo’ladi va nasos yordamida o’tkaziladi. Ular teshiklarning shakli va diametri bilan farqlanadi. Ayrim paytlarda fil’trlarni har xil nomerlar bilan belgilab ishlab chiqiladi.
2) Ultrabinafsha nurlar. Ayrim paytlarda sterillash ul’trabinafsha (UB)nurlar yordamida amalga oshiriladi, masalan, tsentrifuga probirkalar, ular termolabil plastmassadan qilinadi. Laboratoriya bokslari, operatsiya xonalari UB nurlar yordamida sterillanadi. Bunda maxsus kvarts chiroqlaridan foydalaniladi, eng samarali nurning to’lqin uzinligi 260 nm. UB nurlar berish vaqti tajriba asosida belgilanadi.
Gamma nurlar ham sterillashda samaralidir. Nurlanish universal kobalt qurilmasida amalga oshiriladi.

4. 
   Gazli sterillash.
   

Ularni turli gaz aralashmasi yordamida maxsus germetik yopiladigan apparatlarda olib boriladi. Eng samarali aralashma etilen oksidi metil bromiddir (OB aralashmasi).Og’irligi1:1,44 nisbatda bo’ladi. Ko’p vaqtlarda gazli sterillash yuqori haroratda (45-70⁰S gacha) 24 soat davomida olib boriladi. Bunda gazning konsentratsiyasi, bosimi, namlik, harorat, davomiylik nazorat ostida bo’ladi. Sterillanish tamom bo’l ganda so’ng gaz kameradan chiqariladi va tozalangan havo bilan to’ldiriladi. Gaz yordamida sterillangan buyumlar 24 soatdan keyin ishlatilishi mumkun.