Zaxiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Nazorat uchun savollar:
1.Bo’yash usuli qachon va kim tomonidan kiritilgan?
2.Gram usulida bo’yash qanday tayyorlanadi?
3.Gramm musbat va gramm manfiy qanday qiladi?
12 – LABORATORIYA ISHI.


Mavzu: Sterillash usullari. Sovuq va issiq sterillash. Avtoklavda ishlash.
Umumiy ma’lumot: Sterillash (lotincha-sterilis–nasilsiz) fizik va kimyoviy yordamida mikroorganizmlarni o’ldirishdir.
Mikrobiologiya amaliyotida sterillash eng asosiy va zarur usularidan biridir. U faqat sterillanayotgan ob’ektning sirtidagi mikroorganizmlarni o’ldiribgina qolmay, balki ob’ekti ichidagi mikroorganizmlarni ham o’ldiradi. Oziqli muhitlar, idishlar har-xil asbobolar va boshqa narsalar sterillanadi.
Sterillanadigan material mikroorganizmlar qayta tushmasligi uchun sterillashdan oldin quyidagicha ma’lum bir usul bilan himoyalanadi.
Petri idishlari 2-5 tadan qilib qog’ozga o’raladi, probirka va kolbalarni paxta dokali tiqin qog’oz qopqoqchalar bilan yopiladi. Pepetkani uchi paxta tiqini bilan berkitiladi, qog’oz lentalar (kalka va shunga o’xshash) bilan o’raladi, bir nechtasini birlashtirib bitta qog’ozga yoki maxsus metall pinallarga solib sterillanadi. Probirkalar 10-20 tadan qilib bitta qog’ozga o’raladi. Sterillashda har xil o’lcham va shakldagi (dumalok yoki kvadrat) metall qutichalar keng ishlatiladi. Kul’turani ekishda petri idishlariga oziqa muhitini quyganda va boshqa ishlarda kulьturalarga mikroorganizmlar tushib qolmasligi uchun xona, kiyim va atrofdagi narsalar toza bo’lishi shart. Mikrobiologik ekishlarini shunday shariotda olib borish zarurki, bunday kul’turalarning tashqi tomondan zararlanmasligi lozim ya’ni aseptik sharoit yaratish lozim.
Sterillashning turli usullari bor: bug’, havo, kimyoviy, ion nurlanish va boshqa usullar. Qaysi usulni tanlash o’rganilayotgan ob’ekt, uning qo’llanilishi va qanday apparatura borligiga bog’liqdir.
Sterillash usullari asosan 2 guruhga bo’linadi.:
1. Yuqori haroratli sterillash