Zaxiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Quritish shkaflar. a- Paster pechkasi: b-zamonaviy shkaf.
v) Qaynatish – ayrim buyumlar (metall asboblar, fil’trli membranalar) distillangan suvda uzoq qaynatish davomida sterillanadi. Mikrobiologik amaliyotda bu usul kam ishlatiladi, chunki uzoq qaynatish olinadigan materialga putur etkazishi mumkin, kam vaqtda esa material to’liq sterillanmaydi, chunki ayrim mikroorganizmlar sporalari qaynatishdan keyin ham bir necha soat yashaydi.
g) O’tuvchi bug’lash – bu usulda sterillash me’yoridagi bosimda kox apparatida amalga oshiriladi. Kox apparati-metall tsilindr bo’lib, issiqni saqlovchi tashqi qobiqqa ega. TSilindrning ichiga, taglik ustiga tagi g’alvirsimon chelak qo’yiladi, uning tagida-suv qaynaydi. CHelakka sterillanadigan material qo’yiladi, tsilindr teshikli qopqoq bilan yopiladi, bu teshikdan qaynatish davomida bug’ chiqadi. Kox apparati isitgich ustiga qo’yiladi (gaz gorelkasi, yelektr plita va boshqalar). Qopqoq teshigidan bug’ chiqa boshlaganda sterillash vaqti belgilanadi. Bu usulda maxsus tartibga amal qilinadi-3 kun davomida 30 minutdan. Birinchi kunda bug’ harorati 100⁰ S yetganda isssiqqa sezgir bo’lak yoki vegetativ hujayralar nobud bo’ladi, sporalar saqlanadi. 24 soatda ( 1sutkada) sporalar o’sib vegetativ hujayralariga aylanadi va ertasi kuni sterilllash paytida nobud bo’ladilar. Sterillash to’liq bo’lishi uchun uchinchi marta takrorlanadi. Ayrim oziqli muhitlar bug’ yordamida sterillanadi, chunki ular yuqori haroratga chidamsiz bo’ladilar.
d) Pasteriatsiya – qisman sterillash yoki to’liq bo’lmagan sterillash bo’lib, uni birinchi bo’lib Paster tavsiya qilgan. Bu usul sporasiz mikroorganizmlar va sporali vegetativ hujayralarni o’ldirishga asoslangan. Pasterizatsiya yuqori bo’lmagan haroratda amalga oshiriladi.
Sterilllash rejimi quyidagicha:
60⁰-75 ⁰S issiqlikda -15-30 minut
80⁰ S da -10 minut
90⁰ gacha qizdirib, shu zahoti sovitiladi.
Bu usuldan oziq –ovqat sanoatida keng foydaniladi. Bu usul qaynatganda ta’mini va oziqni sifatlarini yo’qotuvchi oziq-ovqat turlari, ya’ni sut, meva sharbatlari, vino, uchun maqbuldir.