ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ

«Respublikalıq maqsetli kitap qorı qarjıları esabınan ijara ushın basıp shıǵarıldı».
ISBN 978-9943-4047-0-0
© N.Sh. Turdiev 2013, 2017
© Chólpon atındaǵı BPDÚ,
2013
© «Niso Poligraf» baspası
(original-maket), 2013, 2017

---

3
KIRISIW
1-TEMA
FIZIKA NENI ÚYRENEDI? FIZIKALÍQ QUBÍLÍSLAR
Áziz oqıwshılar!
Qolıńızdaǵı kitap Siz ushın jańa oqıw predmeti bolǵan «Fizika» 
sabaqlıǵınıń birinshisi esaplanadı. Keyingi 7–9-klaslarda da «Fizi-
ka»dan oqıw sabaqları dawam etedi.
Ne ushın bul oqıw predmetin úyreniw kerek?
Átirapqa qarasańız, jawıp atırǵan qar yamasa jawındı, kóship 
júrgen bultlardı, salma yaki dáryalardan aǵıp turǵan suwdı kóresiz. 
Bulardıń barlıǵı tábiyat qubılıslarına kiredi. Bizdi qorshap turǵan 
tábiyattaǵı ózgerisler ómirimizge tikkeley tásir kórsetedi. Tábiyatta 
bolıp ótip atırǵan proceslerdiń nızamlılıqların úyreniw, olardan 
ónimlirek paydalanıw múmkinshiligin beredi. Nızamlılıqlardı úyreniw 
boyınsha insan óz miynetin jeńillestiretuǵın mashinalardı oylap tapqan. 
Kúndelikli turmısımızdı elektrsiz, jaqtılıqsız hám taza suwsız kóz 
aldımızǵa keltire almaymız.
Elektr energiyasın payda etetuǵın mashinalar, elektrden hám 
janılǵıdan paydalanıp isleytuǵın qurılmalar fizika pánine tiykarlanıp 
jaratıladı. Mashina hám mexanizmlerdi basqarıwda, ońlaw jumısların 
orınlawda, úy-ruwzıgershilik texnikasınan ónimli paydalanıwda da 
fizikadan alǵan bilimlerińiz kerek boladı.
Tábiyatta júz berip atırǵan hár túrli qubılıslardıń belgilerine qarap 
mexanikalıq, jıllılıq, elektr, jaqtılıq hám ses qubılıslarına ajıratıw 
múmkin.
Bul qubılıslardı úyreniw zattıń dúzilisin úyreniwden baslanadı.
6-klasta fizika pániniń úyreniletuǵın tarawları: 
zattıń dúzilisi, 
mexanikalıq qubılıslar, elektr, jıllılıq, jaqtılıq hám ses qubılısları