ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ

Ámeliy tapsırma
Shar tarizli kolbanı alıp, suwǵa toltırıń hám onıń Quyash 
nurların toplaw qásiyetin baqlań.

---

142
1. Insan qalayınsha kóredi?
2. Jaqtılıq qubılısları haqqında Beruniy hám Ibn Sina aytqan 
pikirlerdiń qanday dárejede durıslıǵı haqqında oylap kóriń.
•
Oraylıq Amerikada 
Anableps 
degen balıq bar. Ol suwda da, 
qurǵaqlıqta da birdey kóretuǵın bolsa kerek. Sebebi, ol suw 
betinde úlken kózleriniń yarımı suwda, yarımı hawada bolǵan 
halında júzip júredi.
52-TEMA
TEGIS AYNA
Aynaǵa qaramaytuǵın adam bolmasa kerek. Oǵan qaraǵanda 
neni kóremiz? Aynada biz óz sáwleleniwimizdi hám átirapımızdaǵı 
buyımlardı kóremiz. Aynadaǵı súwretleniw ólshemleri, buyımlar 
ólshemi menen birdey boladı. Aynaǵa jaqınlasatuǵın bolsańız, 
súwretleniw de jaqınlasadı, eger uzaqlasatuǵın bolsaq, súwretleniw de 
uzaqlasadı. Demek, súwretleniw aynanıń betinde emes, al ishki jaǵında 
payda boladı. Bunıń sebebi nede? Bir tárepi gúmis penen qaplanǵan 
shiyshe plastinaǵa 
ayna
delinedi. Nárse, buyımlardan shaǵılısqan 
jaqtılıq aynaǵa túsedi hám onıń gúmislengen qatlamınan qaytadı. 
Jaqtılıqtıń shaǵılısıw nızamınan paydalanıp, tegis aynada súwretleniwdi 
payda etiwdi kórip óteyik (110-súwret). Súwretleniwdi payda etiw ushın 
buyımnan eki nurdı aynaǵa baǵdarlaymız. Bul nurlar ayna betinen 
shaǵılısıw nızamına muwapıq shaǵılısadı.
110-súwret.
Shaǵılısqan nurlar keri baǵıtta dawam ettirilse, buyımnıń 
súwretleniwi aynanıń arqa jaǵında payda boladı. Eger súwretleniwden 
aynaǵa shekemgi hám aynadan buyımǵa shekem bolǵan aralıqlar 
ólshenetuǵın bolsa, olar teń bolıp shıǵadı.
Aynadaǵı súwretimizge qarap, 
oǵan oń qolımızdı sozsaq, súwre-
timiz shep qolın sozadı. Demek, 
tegis aynada sol tárep penen oń 
tárepiniń ornı almasıp kórinedi. 
Aynadaǵı buyım ózinen nur shıǵar-
maydı. Sol sebepli súwretleniw