Zamonaviy fan va talim-tarbiya: muammo, yechim, natija

Oksidlar


Befarq oksidlar

Agar oksidlarning toifalanishinishuusuldako’rgazma qilib tayyorlanib tushuntirilsa o’quvchilar yaxshiroq eslabqoladi.

Kislotali oksidlar –asoslaryokiasoslioksidlarbilan tuz hosil qiluvchi oksidlar. CO2, SO2,P2O5 Asosli oksidlar-kislotalaryokikislotalioksidlarbilan tuz hosil qiluvchi oksidlar. Na2O, CaO, FeO

Amfoter oksidlar –kislotalarbilanham,ishqorlarbilanham tuz hosil qiluvchi oksidlar. ZnO, Cr2O3,Al2O3
Befarq oksidlar – tuz hosil qilmaydigan oksidlar. NO, CO, N2O

Mavzuni mustahkamlash qismigayokikeyingidarsda o’tilgan mavzuni takrorlash qismida qo’llash mumkin bo’lganmetodnitaklifetmoqchimiz.

HNO 3 CaO H2SO4 Na2O
Zn

	MgCl2	HCl	Fe2O3
O	SO3

Bu bulutlar zanjiridebnomlanganmetodbo’lib, o’quvchilar ko’zi bilan bulutlar orasidan oksidlarning tanlabmavzuniyaxshieslabqolishimkoniyatini beradi. O’quvchilar mavzuni ko’zlari bilan ko’rib, ularnieslabqolsashubilanbirgamantiqiyfikrlash qobilyatini ham shakllantirishimiz kerak.

Endi mantiqiy fikrlashlarini shakllantirish uchun quyidagi metodni o’ylab topdik.

Al + Al + Al = 162
O + Al +Al = 140 C + O + Al = 55
CO + Al2O3 + C = ?

Endi buni isbotlabberadiganbo’lsakkimyoviyelementlarning atom massalarini hisobga olingan. Masalan :Alyuminiyningmolekulyarmassasi27gateng. Shundan foydalanib biz birinchi savolni ishlaymiz.

(27*2) +(27*2)+(27*2)=162 Agaryaxshilabe’tibor bersak, Al ni ikkita ekanligini ko’ramiz. Endi ikkinchi qatorniishlaymiz.

140 – ((27*2)+(27*2))=3232:2=16Demakbunda ham elementlar ikkitadan ekan. Uchinchi qatorni ishlaymiz.
55 – 27 – 16 = 12 To’rtinchi ustunga o’tamiz.

(12 + 16) + (27 *2 + 16*3) + 12 = 142 Demak javob 142 ekan.

Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, kimyo fani mo’jizakor fan hisoblanadi. Ko’pchilik kimyo fanini qiyin yoki murakkabfandebaytadi.Aslidaundayemaskimyo fani juda ham qiziqarli va mo’jizakor fandir. Kimyo faniningyaxshibilganinsonqandaydaromadolishning biladi. Chunki bu fan insonlarga yo’qdan bor qilishniyokitabiatdanolibdaromadqilishimkoniyatini beradi. Shuning uchun muxtaram Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyevtabiiyfanlargaya’nikim kimyo –biologiya, geologiya fanlarini rivojlantirish kerakliginiaytibo’tdilar.Shundayekanbiz yosh pedagoglar bunga nisbatan javoban kuchli bilimga egabo’lganyoshlarnitarbiyalashimizkerak.Kuchli kimyogar yoshlarimiz Yurtimizni sha’nini

237
yanada ko’klarga ko’tarishimiz kerak. Biz sizga taqdim etgan yangi metodimiz orqali o’quvchilarimiz bilim salohiyati oshsa, biz bundan hursand bo’lamiz.

Adabiyotlar

Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyevning Oliy Majlis palatasiga murojaatnomasi 2020 – yil 24 – yanvar O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030

– yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to’g’risida” 2019 – yil 29 – apreldagi PF – 5712 sonli Farmoni

U.N. Tashkenbayev “Xalqaro tadqiqotlarda o’quvchilarning Tabiiy fanlar bo’yicha savodxonligini baholash” Jurnal “Sharq” nashriyot – matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati Toshkent – 2019

I.R.Asqarov, N.X.To’xtaboyev Kimyo darslik “Sharq” nashriyot – matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati Toshkent 2017

https://www.google.com

238
BIOLOGIYA FANLARI