Zahiriddin muhammad bobur nomli andijon davlat universiteti ijtimoiy fanlar kafedrasi

Falsafaning umuminsoniyligi - falsafa o’z mazmun-mohiyatiga ko’ra umuminsoniy fan ekanligida, u bashariyatga doir umumiy muammolarni qamrab oladi va hal qiladi.
Falsafiy dunyoqarash - olamdagi narsa va hodisalarni fikrda umumlashtirib, mavhumlashtirib, o’zaro bog’liklikda va rivojlanishda o’rganib, ular mohiyatini chuqurroq va to’laroq, yaxlit holda bilishdir. U bilim, g’oya va maqsadlar, fan yutuqlari, diniy tasavvurlar, qadriyatlar, ishonch, e’tiqod, fikr, hissiyot, tuyg’u kabi tarkibiy qismlardan iborat. Falsafiy dunyoqarash, sodda aytganda, insonning olam, odam va borliqqa munosabatini ifodalovchi bilimlar tizimidir. Unga nazariy asoslanganlik va puxta ishlanganlik xos.
Falsafiy dunyoqarashning asosiy yo’nalishlari - materialistik va idealistik dunyoqarash. Borliq va uning xossalariga munosabatlariga ko’ra, metafizik, dialektik, sofistik, eklektik, sinergetik dunyoqarashlar mavjud.
Falsafiy dunyoqarash tamoyillari:
- ilmiylik;
- tarixiylik;
- mantiqiylik;
- universallik;
- maqsadlilik;
- g’oyaviylik;
- nazariya va amaliyotning birligi.
Falsafiy dunyoqarashning vazifalari: - baholash; boshqarish; nazorat qilish; birlashtirish; tarbiyaviy.
Falsafa tarixi-shartli ravishda 5 davrga-qadimgi-antik davr, o’rta asrlar, uyg’onish
davri, yangi davr, hozirgi zamon falsafasi bosqichlariga bo’linadi.
Fazo (makon) - materiyaning tuzilishi, ko’lami va ma’lum tartibda joylanishini ifodalovchi mavjudlik usuli.
Fuqarolik jamiyati - davlatning boshqaruv funktsiyalarini tobora kengroq ko’lamda xalq ommasi, ya’ni o’z-o’zini boshqarish organlariga o’ta borishi dsmakdir.
Fan - borliq hakidagi nazariy jihatdan tizimlashgan bilimlar yig’indisi.
Fan - ilmiy bilimlar tizimi.
Futurologiya - keng ma’noda Yer va insoniyat kelajagi haqidagi qarashlar; tor ma’noda - iqtisodiyot, fan, texnika, ijtimoiy-siyosiy sohalarda yuz berayotgan jarayonlarni sistemali o’rganish bilan shug’ullanadigan kelajak haqidagi fan.