Zahiriddin muhammad bobur nomli andijon davlat universiteti ijtimoiy fanlar kafedrasi

Diniy dunyokarash - insonning ilohiy qudratga e’tiqod qo’yishiga asoslangan dunyoqarash. Hozirda:
-turli dunyoqarash shakllarining o’zaro aloqadorligi kuchaymoqda;
- muayyan dunyoqarashning shakllanish va rivojlanish jarayonida insonga munosabatning ahamiyati ortib bormoqda;
- milliy dunyoqarash umuminsoniy dunyoqarash shakli va uning tarkibiy qismi sifatida yuzaga kelgan.
Dao qonuni - xitoy falsafasida tabiatning yashash qonuni, undagi rang-baranglik kurashi va uyg’unligi abadiyligining e’tirof etilishidir. Lao-TSzi (VI-V asrlar) ta’limoticha, olam, jamiyat va inson hayoti Dao qonuniga bo’ysunadi. Bu qonunga ko’ra, "TSi" olamining asosini tashkil etuvchi besh unsur-olov, suv, havo, yer va yog’och yoki metalldan iborat. In va YAn orasidagi kurash-olamni harakatga keltiruvchi kuchlar manbaidir. Dao qonuni buzilsa, tabiat kishilardan o’ch oladi.
Din - teologiya va diniy falsafaning eng muhim bahs mavzui- butun tarixi davomida va hozirda-xudoning mavjudligi masalasi bo’ldi. Teologiya "xudoning mavjudligi shubhasiz", degan tezisni aniq va lo’nda qilib qo’yadi.
Dialektika (yun.-suhbatlashish, bahslashish)- olamdagi narsa va hodisalar doimo o’zgarishda, o’zaro aloqadorlik va bog’lanishda, taraqqiyot va rivojlanishda, deb tushuntiruvchi nazariya va universal usul. Dialektik tafakkur, dialektik dunyoqarash, dialektik metod.
Deduktsiya - umumiylikdan xususiylikka olib boruvchi mantiqiy usul.
Davlat - jamiyatni boshqarish, tartibga solish, ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashga qaratilgan alohida siyosiy tashkilotdir.
Davlat - jamiyatning asosiy siyosiy tashkiloti bo’lib, jamiyat boshqaruvini, uning iqtisodiy va ijtimoiy tarkibini qo’riqlashni amalga oshiradi.
Demokratiya - (aynan "xalq hokimiyati") xalqni hokimiyatning manbai ekanligi bilan bog’liq bo’lgan siyosiy-davlat tuzilishining shaklidir. Demokratiya - qonunning ustuvorligi, fuqarolarning tengligi, davlat tashkilotlarining quyidan yuqorigacha saylab qo’yilishi, saylov, referendum (yalpi surov) da ko’pchilikning xohish-irodasini ifoda etishi demak.
Deduktsiya – tadqiqot yoki tavsiflash metodi, usuli bo’lib, bunda ayrim qoidalar umumiy xulosalar, aksiomalar, qoidalar, qonunlardan tadrijiy yo’l bilan keltirib chiqariladi.