Z sh. Shovqiyev, F. N. Oqbo‘tayiev

4.2. meteojihozlar joylashishi 
4.2.1. Dastlabki ko‘rinishni qayta o‘zgartirgich joylashtiriladi, yerga 
qo‘nish renrezentativ hududi uchun, UQY o‘rta va olis qismlarida va UQY 
ostonasidan taxminan 300 metr masofada va uning o‘rtasi 120 metrdan uzoq 
bo‘lmagan(mavjud va keyin ekspluatatsiyaga yaroqliligi – 180 metr). 
UQY o‘qidan va 1,5-5 metr uzunlikda va 2-6 metr (yordamchi blok) o‘q 
chizig‘ining yaqin nuqtasida joylashtiriladi. 
UQY o‘rtasida uchish yo‘nalishida UQY 2000 metr, qo‘nish uzunligida 
va registrator o‘lchagich ko‘rinishi o‘rnatilmaydi. 
Aniq UQY o‘chash joylashtirishni aniqlashda mahalliy xususiyatlari, ular 
ko‘rinishining lokal yomonlashishi inobatga olinishi kerak. 

---

Boshqaruv pulti(ko‘rsatgichi) va registratori meteokuzatishlar xonasida 
o‘rnatilishi kerak. 
4.2.2. Ko‘rinish mo‘ljal – qutilari UQY bo‘ylab dispetcherlik punkti 
stansiyasidan (yoki maxsus kuzatish joyi bo‘lmaganda) maydonchasidan UQY 
o‘rtasiga 400, 800, 1000, 1500 va 2000 metr masofada o‘rnatilishi kerak. Va 
instruksiyada ko‘rsatilgandek 2000 metrdan ko‘p bo‘lmagan havo kemasi min-
imal uchish va qo‘nishda. 
4.2.3. mo‘ljal-qitisi o‘lchamlari quyidagicha bo‘lishi kerak: 

1,5x1,5 metr qutilar uchun, 800 metr masofada joylashtiriladi 

2,5x2,0 metr qutilar uchun 800 metrdan 1500 metrgacha 

3,0x2,0 metr qutilar uchun 1500 metr va undan ortiq. 
4.2.4. Mo‘ljal-qutilarni bo‘yalgan holatda ko‘rinishi: 

Qoraga, osmon rangida kuzatish joyidan aniq ko‘rinsa. 
4.2.5. Kuzatish joyidan qorong‘uda mo‘ljal-qutilari bittalik (60 Vt 
quvvatiga ega yoritgich) seksion va alohida yoqib-o‘chirish moslamasi 
o‘rnatilishi kerak. 
4.2.6. Bulutlar pastki chegarasi balandligini vertikal ko‘rinishini 
o‘lchagichini o‘rnatish: 

BPChB (VK boshlang‘ich o‘zlashtirgichlari-aerodrom uchun ren-
rezentativ joylarda

Boshqaruv pulti-meteokuzatishlar ishxonasida
4.2.7. Bulutlar chegarasining pastki (vertikal ko‘rinishini) distension 
(masofa) o‘lchagichlarini o‘rnatish: 

BPChB -BPRM da yoki qo‘nishga kirish masofasida 850-1200 metr. 
UQY ostonasidan boshlang‘ich o‘lchash uzatgichlari 

BPChB (VK) ko‘rsatgichlari-meteokuzatgichlar ishxonasida. 
4.2.8. Parametr o‘lchagichlari joylashishi: 

Shamol parametrlarini dastlabki o‘lchash o‘tkazgichlari imkon dara-
jasidan kelib chiqqan holda havo kemasi uchishi va qo‘nishi UQY o‘q 
chizig‘idan 200 metrdan ko‘p bo‘lmagan 6-10 metr balandlikdagi UQY o‘q 
chizig‘ining yaqin nuqtasidagi machta yoki ustunlarga 

Shamol parametri ko‘rsatgichi (pult) meteokuzatuvchilar va start 
dispetcheri ishxonasida meteokattalik indikatsiyasi bloki mavjudligida shamol 
parametri o‘lchagichlari start dispetcherida o‘rnatilmaydi. Shamol konuslari 
UQY da quyidagicha joylashadi, ular havo kemasidan ko‘rinishi kerak, agarga 
ular osmonda yoki aerodromda, ish maydonida bo‘lsa, ularga yaqin joylashgan 
ob‘yektlar ta‘sir o‘tkazmasa. 
4.2.9. Atmosfera bosimini o‘lchagichlar meteokuzatuvchilar ish joylarida 
o‘rnatilishi kerak. 
4.2.10. Havo namligini va harorat o‘lchagichlar meteomaydonda 
o‘rnatilishi kerak. Mazkur o‘lchagichlar meteomaydondan chetda(tashqarida) 
ham o‘rnatilishi mumkin. 
Bu ko‘zda tutilganda havo namligi va harorati to‘g‘risidagi ma‘lumot me-
teokuzatuvchilar ish bo‘limlariga yetkazilishi kerak. 
4.2.11. Avtomatlashtirilgan meteorologik tizimi o‘rnatilishi kerak: 

---


EBM – meteokuzatuvchilar ishxonalarida 

Dastlabki o‘lchash-o‘zgartirgichlari – 4.2.1, 4.2.7, 4.2.8, 4.2.9, 4.2.9 
va 4.2.10 bandlaridagidek 

HHB hodimlariga yuborilayotgan ro‘yxatga olingan mete-
oma‘lumotlar meteokuzatuvchilar ish joylarida.