Z. E. Azimova adu, Maktabgacha ta’lim fakulteti dekani, P. f d., dotsent

1-2 yoshli bolalar bilan o’ynaladigan o’yin turlari: «Barmoqqa-barmoq», «G’oz-g’oz», «G’oz tursin», «Bup-bup», «Toy-toy», «Poezd», «Achom-achom» o’yinlari, go’dak endi bir-ikki qadam tashlashni o’rganayotgan vaqtda gavdasini to’g’ri tutishga yordam beradigan o’yinlar hisoblanadi.
3-4 yoshli bolalar bilan o’ynaladigan o’yin turlari: «Ot o’yin», «Ko’z boylagich», «Chori chambar», «Avval akam», «Tayoq irg’itish», «Quloq cho’zish», «Chitti gul», «Xolam mehmonga keldi», «Uchdi-uchdi».
4-5 yoshli bolalar bilan o’ynaladigan o’yin turlari: «Chir aylanma», «Chillak», «Tortishmachoq», «Lafta», «Dor o’yin», «Berkinmachoq», «Jami», «Chertan devor gir-gir aylan». Katta yoshdagi bolalar uchun o’yinlar «Chavandozlar», «Doiraga tort», «Do’ppi yashirma», «Sapalak», «Besh tosh», «Oq terakmi, ko’k terak». Bu o’yinlar orqali bolalarda chaqqonlik, o’z-o’zini boshqara olish va o’ziga ishonch tarbiyalanadi, qathiyatlilik ko’nikmalari shakllanadi, fikrlashga o’rgatilib boriladi, topqirlik qobiliyatlari rivojlanadi, hozirjavob bo’lishga tayyorlanib boriladi.
Tajribalar shuni ko’rsatadiki, yuqorida ko’rsatilgan shart-sharoitlarda psixikasi sog’lom bola sezilarli darajada anhanaviy davlat ta’im standartlaridan o’zib ketadi, rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolalar esa o’z yoshlariga mos yetarlicha bilim va malakalar oladilar.
1. Eshitish va tushunish malakasini shakllantirish.
1. Impressiv muloqotchanlik;
2. Nutq malakasi. Ekspressiv muloqotchanlik.
2. O’qish va savodga tayyorgarlik ko’rish.
1. Kitobning qadr-qimmatini tushunish;
2. O’qish va savod malakalarini egallash.
Bu yo’nalishda bolalarning nutqi va ularda shakllanayotgan o’qish va yozish
malakalari orqali muloqot qilishning belgilari rivojlanadi.
Kattalar bilan muloqotda bola:
kattalar bilan muloqotga kirisha oladi;
kattalarning savollariga javob bera ola oladi;
o’z fikrini kattalarga bayon qila oladi;
dialogik nutqdan foydalanib suhbatlasha oladi;
istagini so’z bilan ifodalay oladi;
kattalardan so’z orqali yordam so’raydi;
oilasi va tanishlari to’g’risida hikoya qilib bera oladi:
kattalar bilan boshqa mavzularda ham so’zlasha oladi;
odob bilan muloqotga kirisha oladi;
muomalada nutq va imo-ishoralarni qo’llay oladi;
kattalar bilan muloqot qilishda tanish qonun-qoidalarga rioya qiladi;
kattalarga murojaat qilishning turli usullaridan foydalanadi;
notanish kattalar bilan muloqotga kirisha oladi.