‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

birinchidan,
koinotiy tadqiqotlarning 
qimmatlashuvi b o ‘lsa, 
ikkinchidan,
koinot butun insoniyatning 
mulki deb tan olinganidir. Kishilarning koinotga kirib borishi, uni 
o ‘rganishi ham XX asrdagi fan va texnika taraqqiyoti asosiy 
yo'nalishlaridan biri bo ‘lib qoldi.
Koinotni o ‘z!ashtirish m uam m olari global b o ‘lgani uchun 
barcha m amlakatlarning kuch-g‘ayratlarini birlashtirib, undan 
butun insoniyat manfaatlari yo‘lida foydalanilishi lozim. Koinotiy 
nazariyalar sohasida ham dunyo olimlari o ‘rtasida bir-birini istisno 
qiladigan turli qarashlar mavjud. Ular o ‘rtaga qo'ygan fikrlarga 
ko‘ra, koinotni o ‘zlashtirish uchun sarflanadigan mablag‘lardan 
okean va qumqlikdagi og‘ir ekologik vaziyatni bartaraf etish, yurak- 
tom ir va rak kasalliklarini davolash kabi masalalarni hal etishda 
foydalanish lozim. Bu nuqtayi nazar tarafdorlari koinotni tadqiq 
etish xarajatlarining yuqoriligiga e ’tibor beradilar. Shuningdek, 
koinotdan harbiy maqsadlarda foydalanish xavfi ham bu qarashlarda 
hisobga olingan.
Ikkinchi xil qarashlarga ko‘ra, koinotni o ‘zlashtirish zarur, 
chunki uning yordamida tarixiy taraqqiyotning borishi bilan yuzaga 
kelgan vazifa va m uam m olarni yechish mumkin. Bu qarashlar 
sirtdan qaraganda, sof ilmiy munozaralardek bo‘lib ko‘rinadi. Lekin 
ularning zaminida koinotni o ‘zlashtirishda yetakchilik qilayotgan 
davlatlaming siyosiy, iqtisodiy manfaatlari yotadi. Hozirgi asosiy 
vazifa — koinotni o ‘zlashtirishni butun insoniyatning manfaatlari, 
imkoniyatlari va ehtiyojlari bilan uzviy bog'lashdadir. Boshqa barcha 
global muam m olarni o'rganishda ham shu m aqsadlardan kelib 
chiqmoq kerak.
/ О i

---

VII B O T I M
FALSAFANING G N O SEO LO G IK
M U A M M O L A R I
Faylasuflar barcha davrlarda ham olamni bilish nihoyatda 
murakkab jarayon ekanini, uning har bir bosqichi kishilarning 
hayotiy ehtiyojlari, davr imkoniyatlari bilan bog'liq b o ‘lganini 
ko‘rsatib kelganlar. Bilish obyektiv olam hodisalarini m a’lum ehtiyoj 
va manfaatlardan kelib chiqib: