‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

M adaniyatning falsafiy tnblili m adaniyat va jam iyat m uno-
sabatining yana bir tom oni — jahon m adaniyatining xilm a-xilligi,
undagi m illiy , etn ik farqlar, o ‘ziga xosliklarining m avjudligi
m asalasini chetlab o ‘tolm aydi.
Bu kabi o 'z ig a x o s lik la r n in g m a n b a y in i m a d a n iy a tla r
shakllanishining tarixiy shart-sharoitlaridan, bosib o ‘tgan y o ‘lidan
qidirm oq kerak. Bu o ‘ziga xosliklarda, m a’lum m a’noda, m ada­
niyatlar shakllangan hududdagi 
jug‘rofiy muhitning ta ’siri katta
b o ‘lishini ham nazardan qochirm aslik kerak.
Ayni paytda, 
turli urug‘, qabilalar, elatlar, xalqlar, millatlar
madaniyati hech qachon bir-biridan mutlaq ajralgan holda mavjud
bo‘lmaganligini ham unutib boMmaydi. Madaniyatlar o ‘rtasidagi
o ‘zaro ta’sir jarayonida har bir milliy madaniyatga o ‘zga madaniyat
elem entlari ham kirib keladi. Odatda, m adaniyatlarning bunday
o ‘zaro boyishi, ulardagi um u m iy tom onlarning yuzaga kelish
jarayoniga baynalm ilallashuv (internatsionallashuv) deb ataladi.
Bunday o ‘zaro ta ’sir va o'zaro boyish, jam iyat rivojlanishi tezla-
shishi bilan unga m os ravishda o ‘sib boradi. Ayniqsa, XX asrda
sanoat, transport va aloqa vositalarida ro‘y bergan buyuk inqilobiy
o ‘zgarishlar bu jarayonning yanada tezlashuviga olib keldi va
m adaniyatning deyarli barcha sohalarini qamrab oldi. A m m o bu
jarayonlarning ziddiyatli ekanligi nisbatan kuchli taraqqiy qilgan
m adaniyatlar boshqa m illiy m adaniyatlarni siqib chiqarganligida
ko'rindi. Bunday ziddiyat nafaqat ayrim m illiy m adaniyatlar
o ‘rtasida, balki jahonning ikki m adaniy qutbiga mansub b o ‘lgan
Sharq va G'arb madaniyati o ‘rtasida ham kelib chiqdi.