‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

chiqarm oqchi b o ia d i. Lekin, jamiyat zam onlar o ‘tishi bilan o ‘zga-
rib turdi. B oshqacha aytganim izda, jam iyat hayoti turli tarixiy
sharoitlarga qarab turlicha b o ia d i. Tarixiy sharoit o ‘zgarib turishi-
dan qat’iy nazar, insonning hayoti, turmush tarzi jam iyat bilan
uzviy b o g iiq b o ia d i. Ushbu aloqadorlik m exanizm ida shaxsiylik
190

---

bilan ijtimoiylik, ya’ni yakka shaxs m anfaati bilan jam iyat m anfaati 
uyg‘unligi, bir-biriga, mos bo'lishi katta aham iyatga ega. Inson 
m anfaati jam iyat m anfaatiga mos tushm asa, shaxs bilan jam iyat 
orasidagi ziddiyat keskinlashib boraveradi. Bunday ziddiyatlarning 
keskinlashib borishi insonning jam iy atd an begonalashib borishiga 
sabab b o ‘ladi. B oshqacha aytganim izda, jam iy at 
bilan shaxs 
orasidagi ziddiyatning keskinlashishi insonda begonalashuvning 
boshlanishidan dalolat beradi. X uddi shuning u ch u n ham insonlar 
jam iyatda ijtim oiy adolat m e ’yorlari qaro r topishini, dem okratik 
p rinsiplar h u k m ro nlik qilishini, shaxs bilan ja m iy at orasidagi 
ziddiyatlar b artaraf etilishi zarurligini asrlar osha orzu qildi.
Inson hayotining m azm uni, faqat bir o 'zin in g orzu-um idlari, 
istaklarini ro ‘yobga chiqarish, ehtiyojlarini qondirish u faqat o ‘zi 
uchun, o ‘zining m anfaati u ch u n yashashi kerak, degan m a ’noni 
bildirm aydi. C h in ak am inson darajasiga k o ‘tarilgan biosotsial 
m avjudot ham isha el-yu rt, m illat m anfaati haqida ham bosh 
qotiradi. El-yurt, m illat m anfaati haqida o'ylam aydigan, erta-yu 
kech o 'z manfaati haqida o ‘ylaydigan kimsalarni m ashhur ms yozuv- 
chisi Lev Tolstoy 
,$haxsning hayvonlashuvi“
deb atagan ed i1.
0 ‘zbekiston bozor iqtisodiyotiga o ‘tayotgan hozirgi sharoitda 
m a’naviy omillarga e ’tibor berilmasa, faqat o ‘z qom ini o ‘ylaydigan, 
diyonat, aql-farosat, iym on, insof nidosiga quloq solm aydigan