‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta t a ’lim vazirligi toshkent davlat agrar universiteti radjabov A., Vaxidov A. Mutaxassislikka kirish oliy о quv yurtlari uchun darslik «Sano-standart»

Elektr yuklamalarning о ‘sishi
Turli regionlarda kerakli resurslarga talab allaqachonlardan 
boshlab ortib borayapti, chunki iqtisodiyot, xalq, va texnologik 
muvaffaqiyatlar o ‘sishda davom etayapti. XX asm ing oxirgi o ‘n 
yilligida Q o‘shma Shtatlarnmg aktual energiyaga b o ‘lgan talabi 35 
% ga oshdi, lekin ta ’minot imkomyati faqatgina 18% ga oshgan. 
Yuqori yuklangan aholi zich joylashgan regionlarda yuklanishning 
o\sishi yuklanish maydonlarida boshqarish uchun o ‘tkazish va 
generazitsiya yoyilish qo‘shilishini talab etadi
Infrastrukturaning eskirishi
Dunyoning k o ‘pgina mintaqalarida amortizatsiyalash/ eskirish 
darajasi qurilish konstruksiyasi xarajatlarini oshirdi. Binobarin 
qurilish 
konstruksiyasi 
xarajatlari 
mulkning 
qiymatsizlanish 
xarajatlarini ortda qoldirdi. Buning natijasida “amortizatorlar” 
kamaydi, elektr stansiyasi xayratlanarli darajada bosim ostida qoldi. 
Q u w a t va xavfsizlik foydalarini muddatdan aw alg i talablari 
mu am mo keltirib chiqardi.
Bilimlarning kamayishi
Bilim lar va mutaxassis inson resurslars qayta tayyorlash va 
malaka oshirishlari uchun vaqt talab qilar edi. Elekt injineriyasi

---

qudratining o ‘sib borishi bilan birga elektr kuchi sanoatiga yuz 
tutuvchi 
asosiy 
ikkilanishlar 
pensiyaga 
chiquvchilami 
almashtirishga olib keldi. Bu holatga elektr energiyasi injeneriyasi 
y o ‘nalishida 
xayrixoh 
bo 'lg an 
elektr 
injeneriyasi 
ta’limi 
y o ‘nalishlari yordam bermadi.
S ifa t talabi
Didjital 
kompyuter 
texnologiyasi 
ishlatuvchilari 
elektr 
energiyasidan yuqoriroq sifatni talab yetar edi. B a’zi ekspertlar 
ishonchlilikni 99.9% foizdan (yiliga 8 soat atrofida kuchning 
y o ‘qotilishi) 99.99999999% gacha (yiliga 32 sekund kuchning 
yo ‘qotilishi) ishonchlilikga o ‘tishi kerakligini ko ‘rsatar edi. Bu 
sanoat ham qiyshayib qolish va o ‘zilishlam i oldini oluvchi yangi 
jihozlarga muxtoj edi.
Stansiya m ajm uasi
Energiya stansiyalari ko ‘pgina aloqador taraflam i (operatorlar, 
energiya iste’molchilari va ishlab chiqaruvchiiar va energiya 
zavodlarini o ‘z ichiga oluvchi bir qancha qatlamlar, o ‘zkazuvchilar, 
tarqatuvchilar va tarmoq umumlashtiruvchilar) o ‘z tarkibiga oladi. 
Q o‘shimcha 
komplekslar 
rivojlantirilmoqda 
chunki 
ushbu 
elementlaming o ‘zaro aloqasi kelajakda bir qator mumkin b o ‘lgan 
extimollarni oshirib yuborishi mumkin.
Boshqarish va qonunlashtirish m asalalari
Berilgan energiya tizimi o ‘zaro boglanm asinm g komplekslari, 
bu imkoniyatlar o ‘sib bordi, chunki q o ‘shni tizimilarda orasidagi 
energiyaning 
qatta 
miqdori 
o ‘tkazilishi 
katta 
stansiyalar 
loyxalashtirilmagan edi. Rejalashtirish uchun nazorat talablarining 
va 
operatsiyalar 
standartlarining 
qonuniylashtirilishi 
elektr 
biznessining tabiatidagi o'zgarishlaridagi kabi tez olib borilmayapti.
46

---