‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

3-§. Ilk podsholik davrida Misr (XXXIII -X X I X asrlar)
Misrda dastlabki davlatlarning tashkil topishi. 
M. av. V I-V
ming yilliklarda x o ‘jalik ning asta-sekin rivoj lanishi natijasida
M isrda ilk davlatlarning 
tashkil topishi uchun zarur 
shart-sharoit vujudga kel­
gan. 
Urug' jam oasining 
so'n g g i davrida urug‘ ja- 
m oalarini 
shakllanayot- 
gan oqsoqollar. sardorlar 
va harbiy boshliqlar idora 
etishgan. M isrda urug' ja- 
m oasi yem irilgach, urug' 
jam oalar o ‘rnida dastlab 
q o 'sh n i jam oalari vujudga 
kelib. x o 'jalikning rivo- 
jlanishi natijasida ilk dav- 
latchalar paydo 
bo'ladi. 
Yangi vujudga kelgan dav­
latni sobiq urug4 jam oasi 
oqsoqollari, harbiy bosh­
liqlar, badavlat va nufuzli 
zodagon kishilar idora qila 
boshlaydilar.
D astlab M isrda bir necha o i l davlatchalar tashkil topgan. M isr­
liklar bu davlatchalarni “‘sepat”, yunon tarixchilari esa "nom " deb 
ataganlar. N om lar atrofida qishloqlari, dalalari, m ahalliy xudosi 
bor shahardan iborat b o'lgan. H ar bir nom ning o 'z hokim i b o iib . 
u yu n o n tilid a “n o m a rx ” dey ilgan . M a iu m o tla rg a q arag an d a 
m. av. IV m ingyillik boshlarida va o'rtalarida M isrda 42 ta dav­
lat b o ig a n . Bu davrda Yuqori M isrda 22 ta, Quyi M isrda esa 20 
ta m ayda davlat m avjud b o ig a n edi. M emfis shahri Yuqori va 
Quyi M isr nom larining chegarasida joylashgan. H ar bir nom ning
40

---

nom arxi o ’zining hududidagi dehqonehilik, chorvachilik, hunar­
m andchilik va sug ’orish inshootlari qurilishiga katta e ’tibor bilan 
qaragan. N om arxlar oqsoqol, sardor va harbiy boshliqlarga tayanib, 
jam oat, diniy va harbiy ishlam i boshqarib turgan. Bu davlatlarda 
qulchilikning dastlabki kurtaklari ham paydo b o ig a n . U rushlarda 
asir olingan kishilar qulga aylantirilgan. Shunday qilib jam iyatni 
boshqaruv tashkiloti sifatida ilk davlatchalar vujudga kelgan va 
rivoj 1 ana borgan.
M. av. IV m ingyillikning ikkinchi yarm idagi vaziyat M isrdagi 
m ayda davlatchalarni birlashtirishni talab etgan. K o 'p jangu-jadal- 
lardan keyin N il daryosining tor vodiysida Yuqori M isr davlati tash­
kil topadi. Daryo ta rm o g in in g shim olida joy lash gan shaharchalar 
birlashtirilib, Quyi M isr davlati barpo etilgan. Bu davlatlar o ’z 
podsholariga ega b o'lib . ular mustaqil ish yuritganlar. K eyincha­
lik esa M isrda yagona podsholik barpo etish uchun ikki podsho­
lik o 'rtasid a kurash avj olgan. Y ilnom achilam ing m a iu m o tlarig a 
k o ‘ra, Yuqori M isr podshosi N arm er Quyi M isr yerlariga bostirib 
kirgan. N arm er qo 'sh in lari Shim oliy M isr podshosi q o'shin lari u s­
tidan g ’alaba qozongan. G 'alabadan so 'n g u 6000 kishini asir olib, 
ju d a k o 'p boylik. o ija la r bilan qaytgan. Shundan boshlab M isrda 
y agona davlat tuzish uchun kurash kuchaygan.