‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

0 ‘rta podsholikning tushkunlikka uchrashi, kamhag‘al-
lar va qullar qo‘zg‘oloni. 
M. av. XIX asrning ikkinchi yarm idan 
boshlab O 'rta podsholik tushkunlikka yuz tutadi. 13-sulola davri­
dan M isrda o 'z a ro urushlar boshlanib tushkunlik yana kuchayadi. 
M am lakatdagi ichki nizolar. soliqlar va fir’avnlaraing bosqinchilik 
um shlari m ehnatkash xalq va qullarning ahvolini yanada yom on- 
lashtirib yuboradi. Toj-taxt uchun kurash q izg ‘in tus olib, fir’avn- 
lar tez-tez alm ashinib turgan. M isrdagi tushkunlikdan q o'sh ni 
m am lakatlar foydalanib, birin-ketin m am lakatga bostirib kiradilar.
13-sulola podsholari esa q o 'shn i qabilalarning hujum ini qaytara
51

---

olmaydilar. Ichki urush-janjallar va q o ‘shni qabilalarning hujum - 
lari m am lakat x o ’jaligiga katta zarar keltiradi. M am lakatdagi qi- 
yinchiliklarning barcha og 'irlig i oddiy m ehnatkash xalq va qullar 
yelkasiga tushar edi.
O g’ir jabr-zulm va qiyinchiliklardan sabr kosalari to ’lgan 
m ehnatkash xalq m.av. 1750-yi Ida q o 'z g 'o lo n к о 'ta ra d i.Q o 'zg 'o lo n - 
da jabrdiyda qullar ham faol ishtirok etadilar. Bu q o 'z g 'o lo n butun 
podsholikni qam rab olib m am lakatni larzaga keltirgan.
M isrdagi bu voqealar o 'sh a vaqtda yaratilgan “Ipusyer so ’zlari” 
degan yozm a bitikda o 'z ifodasini topgan. Bu bitik m uallifi yirik 
m ansabdor shaxs b o ig a n . U xalq om m asi va qullar q o ‘zg ‘oloniga 
nafrat bilan qaragan. “ Ipusyer so 'zlari‘‘dagi m a'lum otlarga qara- 
ganda dehqonlar. kam bag‘allar va qullar, zodagon va a'y onlarga 
qarshi bosh k o ‘targanlar. Q o ’zg 'o lon ch ilar zodagon va a ’yonlar- 
ning uylaiiga bostirib kirib, m ol-m ulklarini talon-taroj qilganlar.
“ Ipusyer solzlari”da q o ’zg'olonning oqibati nima bilan tuga- 
gani bayon etilm agan. K eyinchalik qo ‘zg 'o lo n bostirilgan bo'Isa 
kerakki, M isrda fir’avnlar hokim iyati qayta tiklangan. Q o ’z g ‘olon 
bostirilgani bilan, oddiy xalq va qullar zolim larga qarshi k o ’p m arta 
bosh ko'targanlar.